Postanowiliśmy przybliżyć wam trochę trzech znanych architektów okresu modernizmu w Polsce. Swoją uwagę skupiliśmy na: Czesławie Przybylskim, Juliuszu Żórawskim oraz Macieju Nowickim. Każdy z nich obrał własną ścieżkę projektową, każdy też ma w swojej historii zapisaną różną biografię. Oto najważniejsze fakty z ich twórczości i życia!
Architektura Czesława Przybylskiego
Czesław Przybylski był rodowitym Warszawiakiem urodzonym w 1880 roku. Przez wszystkie lata jego twórczości możemy go kojarzyć z kilkoma nurtami w architekturze. Najbardziej kojarzony jest z eklektyzmem, jednak to w związku z coraz bardziej popularna architekturą modernizmu postanawia stworzyć swoje zasady projektowania. Dodatkowo zahaczył także o okresy późnego historyzmu (1890 - 1917) oraz secesji.
>> Zobacz modernim we współczensej odsłonie!
Przybylski zasłynął ze swoich zarzutów wobec modernizmu oraz rad jak się przed nimi bronić. Twierdził, że modernizm nadaje projektom jednolitej szaty, prowadzi to do braku zrozumienia architektury a dodatkowo grozi powtarzalnością i nudą. Architekt podkreśla w swoim projektowaniu rolę umysłu. To w nim ma się utworzyć idealny obraz bryły naszego projektu, który później przelewamy na papier. Podkreśla to co i dzisiaj powinno być ważne dla młodych architektów – forma ma wynikać z funkcji. Jest to pojęcie bardzo modernistyczne. Dodatkowo zakłada prostotę brył.
Architekt posiadał szerokie porfolio swoich projektów. Ostatnim z nich był projekt warszawskiego Dworca Głównego. Mimo, że rozpoczęto jego budowę, dworca nie ukończona. Proces budowlany przerwał wybuch II wojny światowej. Do jego najbardziej rozpoznawalnych projektów możemy jeszcze zaliczyć: Gmach Teatru Polskiego w Warszawie, konkurs na Świątynie Opatrzności Bożej, w którym zajął II miejsce, czy pasaż handlowy Galeria Luxenburga wraz z Grand Hotelem w Warszawie.
Juliusz Żórawski i jego architektura
To kolejny architekt doby modernizmu. Podobnie jak Corbusier, Żórawski kreuje swoje siedem wniosków, elementów projektowania. Wspomina w nich o indywidualnym pojęciu estetyki, o tym, że architektura ma być nie tylko piękna, ale przede wszystkim użyteczna i ma dodawać historii nowe wartości. Podobnie jak Przybylski nawiązuje do umysłu, psychiki człowieka, która dąży do prostoty. Z tego wynika, że forma, według Żórawskiego, musi być prosta i jednoznaczna. Forma ta nie może nadawać się do modyfikacji, oznacza to, że powstaje bryła skończona.
Do jego najciekawszych projektów możemy zaliczyć: kino Atlantic w Warszawie (przebudowane po 1945 roku), ”Szklany Dom” dla Państwowego Zakładu Ubezpieczeń Wzajemnych Pracowników Umysłowych na ul. Mickiewicza 34 /36 w Warszawie, czy dom przy ul. Krętej w Warszawie.
Architektura Macieja Nowickiego
Maciej Nowicki to idealny przykład architekta teoretyka. Mimo że został okrzyknięty pionierem modernizmu to niewiele możemy przytoczyć jego realizacji. Jednakże bardzo dużo mówi o teorii architektury. Zasłynął ze spisania dziewięciu składników kompozycji. Na pierwszym miejscu spisał on funkcjonalizm, czyli połączenie formy bryły i funkcjonalności w jedno.
>> Modernizm na warszawskiej stacji PKP!
Na kolejnej pozycji odnotował humanizm, dalej konstrukcję, która musi być zgrana z funkcją. Nowicki określił, co składa się na komfort : porządek, jedność, różnorodność. Zaznacza także, wagę proporcji, które także dodaje komfortu obiektowi. Dużą wagę przykładał do otwartego planu, gdzie wnętrze przenika się z zewnętrzem. Z komfortem wiąże także pojęcie skali, gdzie sprzeciwia się monumentalności, uważa, że człowiek komfortowo czuje się w przestrzeni.
Oddzielnym punktem w jego zasadach jest ornament, który według Nowickiego powinien być odseparowany od reszty architektury. Stawia znak równości między wolnym planem a wolnym ornamentem. Jako ostatni punkt w swoich składnikach, Nowicki mówi o poszukiwaniu prawdy w architekturze. Zaznacza tu, że doskonałość wcale nie musi być prawdą. Na koniec warto dodać, że za źródła i trendy modernistycznej architektury uznaje on wrażliwość i poszukiwania. Niestety Nowicki zginał tragiczne w wyniku katastrofy lotniczej wracając z Indii. Być może to była przyczyna nielicznych zrealizowanych przez niego projektów.
-
40 lat temu otwarto pierwsze w Polsce muzeum oceanograficzne
Utworzone w 1971 roku Muzeum Oceanograficzne i Akwarium Morskie Morskiego Instytutu Rybackiego w Gdyni było pierwszą w kraju placówką, gdzie zwiedzający mogli podglądać morską florę i faunę. Sam obiekt muzeum to ciekawy, modernistyczny gmach z międzywojnia ze szklaną rotundą z czasów powojennych więcej
-
Modernistyczne eldorado
Asmara, stolica afrykańskiej Erytrei, wzniesionana przełomie lat 30. i 40.przez włoskich kolonistów, to mało znane modernistyczne miasto, które przetrwało do dziś w praktycznie niezmienionym kształcie. Można tam zobaczyć ponad 400 budynkóww stylu włoskiego racjonalizmu, zabytki architektury futurystycznej oraz ruchu Novecento więcej
-
Hala sportowa w Bieruniu
Budynek hali powstał w wyniku rozpisanego przez gminę ogólnopolskiego konkursu architektonicznego więcej
-
Bez dogmatu
Historia renowacji barokowych wnętrz wiejskiego kościoła w Czechach to kronika odważnych posunięć hierarchów, lokalnej administracji i upartych projektantów z praskiego studia Qubus Design. Mieszanka baroku z klasyką designu, a nawet aluzjami do islamu, nie jest czystą prowokacją, lecz manifestem kulturowej otwartości we wnętrzu, które służyć będzie nie tylko liturgii, ale i świeckim imprezom dla miejscowej, niekoniecznie katolickiej społeczności więcej
