Architektura
ARCHITEKTURA
Wkrótce rozpocznie się rewitalizacja Smyka

Architektura Warszawy. Czy kultowy Smyk będzie zachwycał jak dawniej? Niedługo ruszy rewitalizacja dawnego CEDET-u

  • Komentarze

Architektura Warszawy. Czy kultowy Smyk będzie zachwycał jak dawniej? Niedługo ruszy rewitalizacja dawnego CEDET-u

Widok ogólny budynku DH Smyk od strony narożnika u zbiegu ul. Kruczej i Alej Jerozolimskich. Na pierwszym planie widoczny tramwaj stojący na przystanku. W głębi budynek zarządu Polskiego Biura Podróży "Orbis".

Fot: Rutowska Grażyna, Narodowe Archiwum Cyfrowe
  • Architektura Warszawy. Czy kultowy Smyk będzie zachwycał jak dawniej? Niedługo ruszy rewitalizacja dawnego CEDET-u
  • Architektura Warszawy. Czy kultowy Smyk będzie zachwycał jak dawniej? Niedługo ruszy rewitalizacja dawnego CEDET-u
  • Architektura Warszawy. Czy kultowy Smyk będzie zachwycał jak dawniej? Niedługo ruszy rewitalizacja dawnego CEDET-u
  • Architektura Warszawy. Czy kultowy Smyk będzie zachwycał jak dawniej? Niedługo ruszy rewitalizacja dawnego CEDET-u
  • Architektura Warszawy. Czy kultowy Smyk będzie zachwycał jak dawniej? Niedługo ruszy rewitalizacja dawnego CEDET-u
  • Architektura Warszawy. Czy kultowy Smyk będzie zachwycał jak dawniej? Niedługo ruszy rewitalizacja dawnego CEDET-u
  • Architektura Warszawy. Czy kultowy Smyk będzie zachwycał jak dawniej? Niedługo ruszy rewitalizacja dawnego CEDET-u
  • Architektura Warszawy. Czy kultowy Smyk będzie zachwycał jak dawniej? Niedługo ruszy rewitalizacja dawnego CEDET-u
  • Architektura Warszawy. Czy kultowy Smyk będzie zachwycał jak dawniej? Niedługo ruszy rewitalizacja dawnego CEDET-u

Architektura Warszawy. CEDET – potocznie nazywany Smyk – to pierwszy powojenny dom towarowy w stolicy, usytuowany u zbiegu ulicy Kruczej i Alei Jerozolimskich. Charakterystyczny przeszklony gmach okazał się wielką atrakcją minionej epoki. I nie tylko. Po dziś dzień jest wyrazem niezwykle nowoczesnych i twórczych rozwiązań, które stały się swego rodzaju kontynuacją przedwojennej awangardy.

Architektura Warszawy. Centralny Dom Towarowy, CDT, CeDeT lub po prostu CEDET. Dziś znany wszystkim jako Smyk. Został zbudowany w latach 1948-1952 według projektu Zbigniewa Ihnatowicza i Jerzego Romańskiego. Budynek będący jednym z najcenniejszych zabytków powojennej architektury Warszawy swego czasu nazywany był „wielką latarnią świecącą w ciemnej i zburzonej stolicy".

CEDET - perełka PRL-u symbolem nowoczesności

Architektura późnomodernistycznego gmachu CEDET-u, daleka od obowiązującego wówczas socrealizmu wzbudzała liczne kontrowersje. Wizytówka architektury Warszawy będąca doskonałym przykładem funkcjonalizmu została jednogłośnie potępiona przez przedstawicieli realizmu socjalistycznego za zbyt kosmopolityczny charakter. Ostatecznie władza zabroniła położenia na elewacji dekoracyjnej mozaiki autorstwa Wojciecha Fangora. Zamysł popularnego Smyka był niezwykle nowoczesny. Sześciokondygnacyjny dom handlowy był wolnostojącym obiektem składającym się z trzech brył. Budynek jako pierwszy w PRL-u miał parking poziemny i jako jeden z pierwszych w Warszawie wyposażony był w ruchome schody. Jego wnętrze było jasne i przestronne. Hol części handlowej wyłożony został terakotą, piętra pokryte posadzką dębową, natomiast w podziemiach wylano podłogę z betonu wzmacnianego stalowymi opiłkami. Na dachu budynku znajdowała się restauracja i zadaszony taras wykorzystywany do pokazów mody i sesji fotograficznych. Fasadę dzisiejszego Smyka od strony Alei Jerozolimskich ozdabiał najpopularniejszy w Warszawie neon w kształcie spirali z ułożonymi pionowo literami „CDT".

Pożar warszawskiej perły modernizmu

21 września 1975 roku w wyniku zatarcia łożysk niewyłączonego mechanizmu schodów ruchomych w budynku wybuchł pożar. Zniszczenia okazały się tak poważne, że CEDET trzeba było całkowicie odbudować. Modernizacja trwająca dwa lata nie zwróciła jednak kultowemu obiektowi dawnego blasku. Pierwotny kształt został widocznie zmieniony. Charakterystyczne przeszklenia zastąpiono przyciemnianymi szybami. Rezygnując z detali wykończenia, znacznie uproszczono jego fasadę. Elewacja od strony Alei Jerozolimskich została przekształcona w powierzchnię reklamową i tym sposobem kultowy budynek stolicy został przysłonięty banerami.

Kultowy Smyk odzyska dawny blask

Ponad dwa lata temu na polski rynek nieruchomości wkroczył IMMOBEL - belgijski deweloper, który odkupił projekt rozbudowy warszawskiego CEDET-u od ówczesnego właściciela Centrum Development and Investments. Projekt architektoniczny modernizacji historycznego Smyka opracowany został przez pracownie AMC i RKW oraz architektów Andrzeja Chołdzyńskiego, ucznia Zbigniewa Ignatowicza, projektanta budynku CEDET-u i Wojciecha Grabianowskiego. Celem rewitalizacji jest przede wszystkim odtworzenie oryginalnego gmachu budynku. Plan rozbudowy kultowego Smyka łączy tradycję z nowoczesnością, najlepsze cechy powojennego modernizmu polskiego z współczesną myślą architektoniczną. Projekt opiera się na idei „rozświetlonego lampionu", czyli szklanych ścianach i rozświetlonych wnętrzach. Nawiązując do charakterystycznej cechy dawnego budynku CEDET nazywanego „nocną latarnią Śródmieścia", forma obiektu będzie zainspirowana XX-wiecznym lampionem, kryształem zbudowanym z małych kryształków. Ponadto, plan rewitalizacji przewiduje wzniesienie nowej części domu handlowego, który stanie na tyłach dzisiejszego Smyka. Czy na budynek dawnego CEDET-u powróci jego najbardziej charakterystyczny element – neon układający się w nazwę kompleksu? Tego dowiemy się za kilka tygodni na zapowiadanej konferencji organizowanej przez obecnego właściciela, firmę IMMOBEL.

przeczytaj rowniez
  • Alpejski kryształ
    Alpejski kryształ

    Nowe schronisko Monte Rosa w szwajcarskich Alpach to nie byle gratka dla miłośników narciarstwa skiturowego, ale też architektury. Powstało na wysokości 2883 metrów, u podnóża szczytu Dufour. więcej

  • Mistrzowie fotografii architektury: Balthasar Burkhard
    Mistrzowie fotografii architektury: Balthasar Burkhard

    Balthasar Burkhard słynie z czarnobiałych, wielkoformatowych serii fotograficznych. więcej

  • Mistrzowie fotografii architektury: Vera Lutter
    Mistrzowie fotografii architektury: Vera Lutter

    Vera Lutter jest znana ze swych monumentalnych, czarnobiałych fotografii przestrzeni miejskich. Jej zdjęcia to negatywy, powstające w przekształconych w camera obscura pomieszczeniach. Odrealnione obrazy miast, tworzone przez artystkę, są rozpoznawalne na całym świecie więcej

  • ŻYCIE W ARCHITEKTURZE 2000
    ŻYCIE W ARCHITEKTURZE 2000

    Celem konkursu jest promocja najlepszej architektury miejskiej, zrealizowanej w okresie Trzeciej Rzeczypospolitej oraz pobudzenie wrażliwości społecznej na kształt naszego otoczenia. więcej

Autor: Anna Rychlewicz
Zdjęcia: Rutowska Grażyna, Narodowe Archiwum Cyfrowe, Zbyszko Siemaszko, Narodowe Archiwum Cyfrowe
Data publikacji: 26.09.2013 13:55
do góry
uaktualnij licznik
Miesięcznik architektura
W numerze 04/2017:
  • Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku
  • Aparthotel Lwowska 1 w Krakowie
  • Węzeł przesiadkowy w Solcu Kujawskim
  • Apartamenty LEA 251 w Krakowie
  • więcej
tagi
81.waw.pl apartament apartamentowiec aranżacja wnętrz aranżacje wnętrz architekci architekt architektura architektura Grecji architektura krajobrazu architektura polska architektura sakralna architektura Warszawy architektura wnętrz architektura wnętrza architektura Wrocławia architektura współczesna beton beton architektoniczny biuro biuro architektoniczne biurowiec BoConcept bryła centrum handlowe co zobaczyć Comitor dach dekoracje design dizajn dom dom jednorodzinny drapacz chmur drewno ekologia Euro 2012 film gotyk historia architektury hotel ikea ikona architektury komiks konkurs konkurs architektoniczny kościół Kraków kuchnia lampa loft Londyn małe mieszkanie MAŁY DOM meble Mies van der Rohe minimalizm moda modernizacja modernizm muzeum Muzeum Sztuki Nowoczesnej Newmor Nizio Design International nowoczesna architektura nowoczesne wnętrza nowoczesne wnętrze nowoczesny dom NOWY PROJEKT ZAHA HADID ogród okno ornament pawilon polski design pracownia architektoniczna projekt projekty projekty zahy hadid przestrzeń miejska przestrzeń publiczna recykling rewitalizacja sarp Serwis o architekturze stararchitekt starożytna Grecja Studio Forma 96 STYL NOWOCZESNY styl skandynawski sztuka sztuka współczesna świątynia Tremend trendy urbanistyka wakacje 2013 Warszawa wieżowce Wieżowce Warszawa wieżowiec wnętrza Wrocław współczesna architektura współczesny design wystawa wzornictwo Zaha Hadid ZAHA HADID projekty zrównoważony rozwój życie w architekturze
Żaden utwór zamieszczony w serwisie nie może być powielany i rozpowszechniany lub dalej rozpowszechniany w jakikolwiek sposób (w tym także elektroniczny lub mechaniczny) na jakimkolwiek polu eksploatacji w jakiejkolwiek formie, włącznie z umieszczaniem w Internecie - bez pisemnej zgody TIME S.A. Jakiekolwiek użycie lub wykorzystanie utworów w całości lub w części z naruszeniem prawa tzn. bez zgody TIME S.A. jest zabronione pod groźbą kary i może być ścigane prawnie.