Między mostem Poniatowskiego a palmą na rondzie de Gaulle'a znajduje się gmach największego w Warszawie muzeum. Zajmująca go instytucja szczyci się tradycją sięgającą połowy XIX wieku, ale obecna siedziba służy Muzeum Narodowemu od końca lat 30. XX stulecia. Jej historie opowiada nowa wystawa, prezentowana w MN od 12 maja 2016.
Współczesna architektura i polityka
Odzyskanie niepodległości wywołało falę entuzjazmu i tysiące pomysłów i projektów. Państwo formowało się, sytuacja polityczna była wciąż niepewna, a gospodarka w fatalnym stanie. Mimo to plany rysowano z rozmachem, nie zapominając o instytucjach kultury. Już w 1919 roku ogłoszony został konkurs urbanistyczny na projekt dzielnicy rządowo-muzealnej. Kompleks z zespołem reprezentacyjnych gmachów miał powstać na terenie Ujazdowa. Z siedzibami najważniejszych instytucji politycznych sąsiadować miał gmach Muzeum Narodowego.
Gdy z planów tych zrezygnowano, w 1924 roku ogłoszony został konkurs architektoniczny na projekt budynku usytuowanego przy ówczesnej Alei 3 Maja. Nie przyniósł on jednak rozwiązania i w kolejnym roku znów zaproszono architektów do nowego konkursu. Na wystawie „Marzenie i rzeczywistość” zobaczyć będzie można nadesłane wówczas prace, pokazujące różnorodność prądów w architekturze międzywojennej. Sąd konkursowy wybrał ostatecznie projekt Tadeusza Tołwińskiego. Monumentalna bryła zaliczana jest do nurtu modernistycznego, choć kojarzy się też z rozwiązaniami klasycznymi. Budowa gmachu trwała od 1927 do 1938 roku. Niedługo po uroczystym otwarciu wybuchła wojna.
Gmach został częściowo zniszczony, poważne szkody wyrządził pożar. Bryłę odbudowano i szybko okazało się, że dla pomieszczenia rosnących zbiorów konieczna jest rozbudowa. Myślano o niej już w końcu lat 30., ale przez kolejne dekady nie udało się przeprowadzić radykalnych zmian. Dopiero w w latach 70. XX dobudowano tzw. ryzalit do głównego gmachu. Zdaniem muzealników, to wciąż kropla w morzu potrzeb. Na razie nie zanosi się na dalszą rozbudowę, choć temat wraca od lat. Nowa wystawa przypomina o problemach Muzeum Narodowego, pokazując historię ważnego dla Warszawy obiektu.
Marzenie i rzeczywistość. Gmach Muzeum Narodowego w Warszawie
12 maja – 31 lipca
Muzeum Narodowe w Warszawie
www.mnw.art.pl
