Blaszane ogrodzenie runęło z hałasem, a po chwili przy wtórze bębnów tłum mieszkańców Lublina wszedł na teren nowego Centrum Spotkania Kultur. Upadek muru lubelskiego był zaplanowany i wyczekiwany od dawna. Happening towarzyszył otwarciu wielofunkcyjnego centrum kultury, w którym znajdzie się miejsce dla baletnic, fanów sportów miejskich i opery, wspinaczy i czytelników s-f.
Teatr w Budowie
Gmach Centrum Spotkania Kultur w Lublinie powstał na miejscu tzw. Teatru w Budowie, nieukończonej siedziby teatru i filharmonii, której budowa rozpoczęła się w 1974 roku. Zaprojektowany przez Stanisław Bieńkuńskiego gmach miał być dumą miasta. Planowano m.in. budowę największej obrotowej sceny operowej w Europie. Plany okazały się zbyt ambitne, a skala zamierzenia zbyt duża jak na potrzeby miasta. W latach 80. brakowało funduszy na dokończenie budowy, więc całe pokolenie mieszkańców Lublina dorosło w sąsiedztwie niszczejącego z wolna szkieletu. Pojawiły się nawet pomysły wyburzenia obiektu i przeznaczenia działki na budowę galerii handlowej. Plany te ostatecznie porzucono, a na działce powstał obiekt poświęcony kulturze.
Konkurs architektoniczny
Starania o uzyskanie tytułu Europejskiej Stolicy Kultury okazały się okazją do ożywienia pomysłu. W listopadzie 2008 Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego wraz z Marszałkiem Województwa Lubelskiego ogłosili międzynarodowy konkurs architektoniczny na opracowanie koncepcji Centrum Spotkania kultur w Lublinie. W 2009 roku konkurs został rozstrzygnięty. Pierwszą nagrodę otrzymała pracownia architektoniczna Stelmach i Partnerzy z Lublina.
Wielofunkcyjna przestrzeń
Zgodnie z koncepcją Piotra Franaszka, obecnego dyrektora CSK, nowa instytucja ma być miejscem spotkań różnych środowisk, od „miejskich plemion” połączonych sportem (skating, slacklining i inne), po miłośników klasycznej opery. Nowy gmach ma powierzchnię ok. 30 tys. mkw. Jego sercem jest sala widowiskowa z miejscami dla tysiąca widzów, wybudowana na miejscu wspomnianej wcześniej wielkiej sceny obrotowej. Będą się w niej odbywać koncerty, spektakle teatralne i operowe. Jest też mniejsza sala kameralna na 200 miejsc i mała sala kinowa dla 64 widzów.
Zaraz za główną sceną znajduje się wolna przestrzeń, kieszeń akustyczna. Na wysokiej ścianie mają być zamontowane różnorodne uchwyty i występy, pomieszczenie będzie służyć wspinaczom. W sąsiedztwie ćwiczyć mają żonglerzy, mimowie i klowni – Lublin to przecież miasto Sztukmistrzów. W podziemiach prezentowana ma być współczesna sztuka wizualna, w budynku działać będzie galeria Brain Damage. Na drugim piętrze znajduje się m.in. sala baletowa.
Alternatywa dla centrum handlowego
Centrum Spotkania Kultur z założenia ma być miejscem dla wszystkich. Oprócz instytucji związanych z kulturą wysoką w murach budynku ma działać także szereg tzw. concept store, sklepów z ubraniami i wyposażeniem wnętrz projektowanym przez polskich designerów. Jest również miejsce na kawiarnię i bar. Projektanci z biura Stelmach i Partnerzy zaplanowali także wykorzystanie dachu.
Ogród na dachu
Dwa poziomy płaskiego dachu zostaną udostępnione zwiedzającym. Atrakcją może stać się przeszklona galeria widokowa wysunięta przed elewację. Trudno będzie jednak przejść przez nią w butach na szpilkach, podłoga – tak jak mostki w warszawskim BUW – wykonana została z metalowych kratek.
Na zielonym dachu zostały już zasadzone byliny i niewielkie drzewa, w tym odporne odmiany olch, wierzb i brzóz. W miastach kwitnie moda na pszczelarstwo, CSK również będzie miało własną pasiekę. W ramach edukacji ekologicznej na dachu ustawione zostaną ule.
Latem na tarasie działać ma kino letnie, filmy i transmisje spektakli mogą być też wyświetlane na ruchomych panelach elewacji.
Architektura wnętrz
Wnętrze budynku urządzone będzie w surowym, nieco industrialnym stylu. Wyeksponowano materiały budowlane, stalowe belki, cegłę dziurawkę i beton. W niektórych miejscach ściany pokrywa warstwa farby, podkreślająca zróżnicowaną fakturę. Gdzie indziej pozostawiono nieotynkowane ściany. Na dużą skalę wykorzystane zostało szkło. Szklane barierki są niemal niewidoczne. To efektowne rozwiązanie wygląda dobrze zwłaszcza w głównym korytarzu, Alei Kultur z licznymi mostkami i prześwitami. Być może jednak eksploatacja budynku wymusi kompromisy – szklane przegrody w ciemnej sali widowiskowej mogą się okazać nieco kłopotliwe. Architektoniczne materiały uzupełnione zostały płaszczyznami czerni i czerwieni.
Przestrzeń publiczna
W dniu otwarcia, w listopadzie 2015 ogłoszona została oficjalnie nazwa nowej przestrzeni przed CSK. Plac Teatralny, udostępniony po zdjęciu ogrodzenia, ma powierzchnię 2,5 tys. metrów kwadratowych. Ustawiono na nim betonowe meble miejskie, a rampy przy ścianach mają służyć do uprawiania sportów miejskich i wypoczynku.
Nazwa inwestycji: Centrum Spotkania Kultur
Lokalizacja: Al. Racławickie 8, Lublin
Projekt: Stelmach i Partnerzy
Generalny wykonawca: BUDIMEX S.A.
Powierzchnia całkowita: 29778 m.kw.
Powierzchnia użytkowa: 23544 m.kw
Powierzchnia placu: ok. 2500 m.kw
Powierzchnia zabudowy: ok. 6254 m2
Wysokość: 38 m
Rozpoczęcie budowy: 2010
Planowane oddanie do użytku: 1 poł. 2016
Szacowany koszt inwestycji: 220 mln zł
