Założenia projektowe
Nowy gmach Duńskiego Teatru Królewskiego powstał na terenach portowych, w sąsiedztwie znanych realizacji ostatnich lat – biblioteki królewskiej (projekt: Schmidt Hammer Lassen, 1999) i opery (projekt: Henning Larsen, 2005). Podobnie jak one, budynek zwrócony jest ku wodzie, współtworząc wizerunek kopenhaskiego pobrzeża. Wpasowany w układ przestrzenny historycznej dzielnicy Frederiksstad, został zlokalizowany na skrzyżowaniu dwóch ogólnomiejskich ciągów pieszych – pierwszego biegnącego wzdłuż nabrzeża i drugiego, wybiegającego z centrum miasta. Wyrazista kompozycja budynku jest oparta na trzech prostych bryłach. Nad masywną, ceglaną bazą z salami teatralnymi unosi się lekka, przeszklona kondygnacja mieszcząca m.in. bibliotekę i kawiarnię. Nad nimi góruje obudowa nadscenia, obłożona blachą miedzianą.
Dyspozycja funkcjonalna
Po rampach wyłożonych deskami dębowymi dochodzi się do wejścia głównego zlokalizowanego od strony nabrzeża. Foyer ma stanowić część promenady nadwodnej z czynną cały dzień kasą biletową i kawiarnią. W budynku znajdują się trzy sceny różnej wielkości – 600, 250 i 100 miejsc. W przeszklonej, górnej kondygnacji zlokalizowano pomieszczenia pomocnicze (garderoby, studio dźwiękowe, administrację) oraz ogólnodostępne (bibliotekę i kawiarnię).
Konstrukcja budynku
Na żelbetowej konstrukcji przyziemia budynku oparto układ stalowych kratownic tworzących nadwieszoną konstrukcję piętra. W konstrukcji wykorzystano stropy termoaktywne, zastosowano system pasywnego gromadzenia energii cieplnej, chłodzenia wodą morską oraz pompę ciepła. System wentylacji jest regulowany w zależności do potrzeb użytkowników, wykorzystuje też nadmiar ciepła z ogrzewania głównej sceny i nadscenia.
Materiały elewacyjne
Mury z charakterystycznej dla duńskiego budownictwa cegły elewacyjnej nawiązują do historycznej zabudowy składów portowych. Wyprodukowana specjalnie dla tej inwestycji szarobrązowa cegła ma przebarwienia złotawe i zielonkawe. Antracytowe fugi podkreślają masywność ścian: poziome są pogłębione, a pionowe – zlicowane z cegłą. Otwory okienne pozbawione widocznych ram, zlicowane z wewnętrzną powierzchnią ścian, uwidaczniają prawie pełną grubość ścian zewnętrznych na elewacji. Zastosowana w górnych partiach budynku blacha miedziana nawiązuje do kopenhaskich dachów – wąskie, poziome pasy powtarzają układ cegły. Natomiast zielonkawe szkło górnego piętra ma dla kontrastu podziały pionowe.
Proporcje cegły i wiązanie
Wybrana cegła odpowiada historycznym proporcjom – jej długość powiększona o szerokość pionowej fugi dzieli się przez 6, natomiast jej wysokość wynosi 3,5 cm – co razem z fugą pionową wpasowuje się w moduł 20 cm (4 rzędy cegieł). Długości cegieł na elewacji wynoszą 35 i 53 cm, a we wnętrzu budynku – 23 i 41 cm. Cegły mają szerokość 11 cm, a w narożnikach – 14 i 17 cm (elementy narożne wykonywano indywidualnie, ponieważ niektóre kąty budynku nie są proste. Wiązanie ma rytm 22 rzędów na wysokość (unikano tu fug pionowych przechodzących) i 432 cm na długości (w tej długości mieści się sześć cegieł 53 cm i trzy cegły 35 cm). Ze względu na jego złożoność, wszystkie cegły na elewacjach rozrysowano na rysunkach w skali 1:20.
Cegła
Ściany wewnętrzne głównej sali wyłożono cegłą pełną, co drugi rząd wycofując o 3 cm. W ten sposób uzyskano odpowiednią akustykę – czas pogłosu wynosi jedną sekundę. Ściany rozrysowano w skali 1:10. W celu zweryfikowania obliczeń akustycznych zbudowano model połowy audytorium w skali 1:5, do wysokości najniższego balkonu.
Producenta cegły wybrano w wewnętrznym konkursie, po analizie kilku modeli ścian ceglanych. Różnorodność odcieni i barw oraz nieregularną fakturę uzyskano tradycyjnymi środkami stosowanymi przy wypalaniu cegły, przy wykorzystaniu wody i węgla. Mokre grudy gliny układano w zwilżonych, drewnianych formach, a po ściągnięciu nadmiaru materiału szablony zdejmowano i wkładano do pieca opalanego węglem. Wysoka temperatura nadała materiałowi odporność na działanie wody a także nieregularną fakturę, wzbogaconą śladami ziarenek piasku stosowanego dla oddzielenia od siebie cegieł podczas wypalania. W takich warunkach kolory cegły stają się również bardziej różnorodne niż w używanych dziś piecach opalanych gazem. Minimalna nasiąkliwość cegły wymagała opracowania specjalnej zaprawy.
Duński Teatr Królewski
Kopenhaga, Dania
Autor: Lundgaard & Tranberg Arkitekter A/S
Konstrukcja: COWI A/S
Akustyka: Gade & Mortensen Akustik A/S
Inwestor: Danish Ministry of Culture
Instalacje: Ramböll Sverige
Powierzchnia całkowita:21 000 m2
Projekt: 2002
Realizacja: 2008
Koszt inwestycji: ok. 71 000 000 EUR
