Architektura
ARCHITEKTURA
Sopot architektura. Sopockie zabytki

Ciekawe i zabytkowe werandy w Sopocie: królestwo werand z drewna

  • Komentarze

Renesans werandy

Odnowiona weranda przy ulicy Winieckiego 8

Fot: Tadeusz T. Głuszko
  • Renesans werandy
  • Renesans werandy
  • Renesans werandy
  • Renesans werandy
  • Renesans werand

Ost-See-Bad Zoppot wznoszono w bardzo modnym na przełomie XIX i XX wieku stylu alpejskim, którego twórcy lubowali się w drewnianych przybudówkach o konstrukcji ryglowej. W Sopocie większa część powstałej wówczas zabudowy przetrwała do dzisiaj, w tym około 300 domów wyposażonych w werandy. To one przydają kurortowi sielskości

Po roku 1989 wiele werand nadawało się do natychmiastowego remontu bądź rozbiórki, więc miejski konserwator zabytków zlecił sopockiemu Przedsiębiorstwu Prac Projektowych „Plan Projekt” ich inwentaryzację oraz rozpoczęcie kompleksowych działań ratujących przed dalszą degradacją. Pięćdziesiąt, które autorzy wykonanego wówczas opracowania uznali za szczególnie reprezentatywne, opisano i opatrzono rysunkami. Od 2005 roku drewniane werandy są remontowane przy silnym wsparciu miasta. Z uwagi na duże zniszczenia spowodowane grzybem i wilgocią wiele zamiast odnawiać, rozbiera się i tworzy rekonstrukcje. Nowe są miłe dla oka, jeśli jednak ktoś pamięta oryginały, dostrzeże daleko idące uproszczenia. Również samowolnie wstawiane plastykowe okna i drzwi z charakterystycznymi szerokimi listwami odbierają tym konstrukcjom pierwotną lekkość oraz tworzą znakomity klimat dla zabójczych mikroorganizmów.

Sopockie werandy pełniły funkcję letnich salonów, gdzie spożywano posiłki, prowadzono życie towarzyskie i odpoczywano (były lepsze niż balkony i tarasy ze względu na pełniejsze osłonięcie od wiatru i deszczu). Podczas sezonu kuracyjnego służyły jako pomieszczenia otwarte. Prawie wszystkie jednak miały uchwyty lub zawiasy do zakładania okien i naświetli (przeważnie krosnowych), które wprawiano w porze wyjątkowo wietrznej i dżdżystej oraz po wyjeździe ostatnich gości.

Werandy to najczęściej niepodpiwniczone dobudówki, jedno lub kilkukondygnacyjne, stawiane na podmurówce o planie prostokąta bądź wieloboku i zespolone konstrukcyjnie ze stropami budynków. Ich szkielety tworzyły sosnowe kantówki o przekroju kwadratowym lub prostokątnym (zazwyczaj 12 na 14 cm) z obrobionymi krawędziami, łączone na czopy lub kołki. Podłogi układano z desek. Stropy pozostawały często nagie z odsłoniętym pułapem lub osłonięte podsufitką z płyty pilśniowej. Wystającym poza obrys zewnętrzny belkom i krokwiom, nadawano dekoracyjne zakończenia. Gzymsy obijano profilowanymi deskami i listwami. W zdobnictwie ażurowej oprawy okien i szczytów dominowały symetryczne motywy geometryczne oraz roślinne, ale pojawiały się też smoki czy ptaki. Te ażurowe formy zajmowały przestrzenie nadokienne i często niczym firanki osłaniały naświetla. Przestrzenie podokienne dekorowano płytami z odpowiednio przyciętych desek, które nierzadko imitowały balustradę z tralkami. Projektanci sięgali do gotowych wzorników, mało zaś czerpali z lokalnej tradycji kaszubskiej. Werandy rozmieszczano na elewacjach symetrycznie, ale nie było to bezwzględną regułą. W wielu przypadkach znajdują się na całym obwodzie budynków, również na piętrach w formie wykuszy. Naliczyć można nawet do pięciu takich przybudówek na jednym domu.

  • 1
  • 2
przeczytaj rowniez
  • PONADCZASOWE WNĘTRZE W STYLU MODERN CLASSIC
    PONADCZASOWE WNĘTRZE W STYLU MODERN CLASSIC

    Jasny, przestronny, przytulny i elegancki – o takim domu marzyli Inwestorzy i takie zadanie postawili przed projektantką Magdaleną Miśkiewicz. Długie dyskusje oraz wspólne poszukiwania najlepszych rozwiązań i stylistycznego kierunku aranżacji doprowadziły do powstania wnętrz ponadczasowych, a przy tym bezpretensjonalnych i niezwykle stylowych. Domownicy świetnie się tutaj relaksują i mogą złapać oddech. więcej

  • Uroda drewna w projektach Studio.O.
    Uroda drewna w projektach Studio.O.

    Domy i wnętrza zaprojektowane przed idealnie zgrany w pracy i w życiu osobistym duet Agi Kobus i Grzegorza Goworka ze Studio.O. łączy harmonia, proste formy i spokój. Zafascynowani kulturą Wschodu, płynnie przekładają kultywowane tam wartości na architekturę i wykańczanie wnętrz. W swoich realizacjach uzewnętrzniają zamiłowanie do natury, czystości, równowagi, porządku i proponują nam przestrzenie, w których drewno gra jedną z głównych ról. więcej

  • Dom bez granic
    Dom bez granic

    Przestrzeń domowa ewoluuje. W drugiej dekadzie bieżącego wieku, gdy cały dom tętni życiem, jego serce nie musi wcale bić w salonie. Dopasowuje się do nowego stylu życia. Kuchnia łączy się z jadalnią i salonem. Duże okna wprowadzają do domu kawałek ogrodu. Jedno pomieszczenie może pełnić wiele funkcji w zależności od pory dnia. Za tymi zmianami starają się podążać producenci mebli. więcej

  • Drewno nie wychodzi z mody – oświetleniowe dodatki w ponadczasowym stylu
    Drewno nie wychodzi z mody – oświetleniowe dodatki w ponadczasowym stylu

    Uniwersalne i zawsze trendy – drewno – bo o nim mowa, będzie dominowało w 2018 roku we wnętrzach. Dodatki z tego materiału ocieplają przestrzeń i dodają jej przytulności. Designerzy prześcigają się w pomysłach i oferują wiele niezwykłych przedmiotów, które stanowią doskonałe urozmaicenie mieszkania. Jednym z najmodniejszych połączeń sezonu jest oświetlenie z drewnianymi elementami.  więcej

Źródło: "Architektura-murator" 4/2008
Autor: Tadeusz T. Głuszko
Zdjęcia: Tadeusz T. Głuszko
Data publikacji: 2.04.2012 08:21
do góry
uaktualnij licznik
Miesięcznik architektura
W numerze 04/2017:
  • Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku
  • Aparthotel Lwowska 1 w Krakowie
  • Węzeł przesiadkowy w Solcu Kujawskim
  • Apartamenty LEA 251 w Krakowie
  • więcej
tagi
81.waw.pl apartament apartamentowiec aranżacja wnętrz aranżacje wnętrz architekci architekt architektura architektura Grecji architektura krajobrazu architektura polska architektura sakralna architektura Warszawy architektura wnętrz architektura wnętrza architektura Wrocławia architektura współczesna beton beton architektoniczny biuro biuro architektoniczne biurowiec BoConcept bryła centrum handlowe co zobaczyć Comitor dach dekoracje design dizajn dom dom jednorodzinny drapacz chmur drewno ekologia Euro 2012 film gotyk historia architektury hotel ikea ikona architektury komiks konkurs konkurs architektoniczny kościół Kraków kuchnia lampa loft Londyn małe mieszkanie MAŁY DOM meble Mies van der Rohe minimalizm moda modernizacja modernizm muzeum Muzeum Sztuki Nowoczesnej Newmor Nizio Design International nowoczesna architektura nowoczesne wnętrza nowoczesne wnętrze nowoczesny dom NOWY PROJEKT ZAHA HADID ogród okno ornament pawilon polski design pracownia architektoniczna projekt projekty projekty zahy hadid przestrzeń miejska przestrzeń publiczna recykling rewitalizacja sarp Serwis o architekturze stararchitekt starożytna Grecja Studio Forma 96 STYL NOWOCZESNY styl skandynawski sztuka sztuka współczesna świątynia Tremend trendy urbanistyka wakacje 2013 Warszawa wieżowce Wieżowce Warszawa wieżowiec wnętrza Wrocław współczesna architektura współczesny design wystawa wzornictwo Zaha Hadid ZAHA HADID projekty zrównoważony rozwój życie w architekturze
Żaden utwór zamieszczony w serwisie nie może być powielany i rozpowszechniany lub dalej rozpowszechniany w jakikolwiek sposób (w tym także elektroniczny lub mechaniczny) na jakimkolwiek polu eksploatacji w jakiejkolwiek formie, włącznie z umieszczaniem w Internecie - bez pisemnej zgody TIME S.A. Jakiekolwiek użycie lub wykorzystanie utworów w całości lub w części z naruszeniem prawa tzn. bez zgody TIME S.A. jest zabronione pod groźbą kary i może być ścigane prawnie.