Historia stadionu rozpoczyna się w 22 lipca 1955 roku. Wtedy to zainaugurowano jego działalność jako Stadion X-lecia. Swoja nazwę sportowa bryła zawdzięcza rocznicy uchwalenia manifestu PKWN, z tą różnicą, że manifest uchwalono 11 a nie 10 lat wcześniej. Najpierw architektura stadionu miała pomieścić 37,5 tys. kibiców i wejść w skład ośrodka dzielnicowego. W tym czasie najważniejszy ośrodek sportowy (tzw. Stadion Centralny) planowano wybudować na Czerniakowie, Powiślu lub Służewiu. Postanowiono, że do czasu realizacji nowej bryły funkcje najważniejszego ośrodka sportowego będzie pełnił właśnie Stadion X-lecia. Już w 1953 roku dwie instytucje: Główny Komitet Kultury Fizycznej i Stowarzyszenie Architektów Rzeczpospolitej Polskiej ogłosiły konkurs na projekt architektoniczny ośrodka sportowego na Pradze. Projekt przewidywał budowę stadionu, który będzie można powiększyć okresowo do 60 tys. miejsc. Do tego celu przeznaczono nieczynne wysypisko śmieci znajdujące się pomiędzy mostem średnicowym a Poniatowskiego.
Architektura stadionu – do konkursu na opracowanie nowej bryły zaproszono 7 grup architektów
W konkursie architektonicznym wzięło udział 7 grup architektów. Głowna nagroda przypadła architektom: Jerzemu Hryniewieckiemu, Zbigniewowi Ignatowiczowi i Jerzemu Sułtanowi. Okazało się jednak, że żadna z opracowanych koncepcji nie może być zrealizowana. Organizator zlecił dodatkowe studia analityczne nad lokalizacją oraz komunikacją stadionu. Kiedy dodatkowe ekspertyzy zostały wykonane polecono odpowiednia modyfikację zgłoszonych przez architektów projektów. Na polu walki pozostał jedynie Jerzy Hryniewiecki (zaprosił do pracy nad projektem architektonicznych Marka Leykama i Czesława Rajewskiego). Dwóch pozostałych architektów - laureatów ogłoszonego konkursu nie zgodziło się na zmiany w projektach.
Architektura bryły –projekt stadionu autorstwa trzech architektów
Trzech architektów na czele z Hryniewieckim stało za ostateczną architekturą budynku. Bryła Stadionu X-lecia powstała na nowej zasadzie konstrukcyjnej wykorzystującej wał ziemny. Dzięki temu bryła stadionu mogła pomieścić 70 tys. osób. Co ciekawe do budowy Stadionu X-lecia wykorzystano około 2 mln metrów sześciennych gruzu. Dzięki temu architektura stadionu mogła spokojnie stać na grząskim gruncie w sąsiedztwie Wisły. Budowę bryły stadiony zakończono po 11 miesiącach.
Architektura Stadionu X-lecia – piękna bryła z roku na rok w coraz gorszym stanie
Piękna i ogromna architektura stadionu z roku na rok podupadała. W latach 80 ubiegłego wieku architekci chcieli dostosować bryłę do ówczesnych wymogów, ale w rezultacie nic z tego mnie wyszło. W 1989 roku miasto w zamian za utrzymanie oddało stadion w dzierżawę firmie Damis. Firma urządziła na jego terenie targowisko Jarmark Europa, który działała aż do 6 września 2008 roku.
Bryła Stadionu Narodowego – nowy rozdział w historii architektury areny na prawobrzeżnym brzegu Wisły
Pomysł na budowę w stolicy nowoczesnego stadionu sportowego wyszedł w 2006 roku tuż przed wyborami samorządowymi ze strony Prawa i Sprawiedliwości. Jednak prawdziwy początek realizacji tego pomysłu przypada rok później, kiedy Polska i Ukraina dowiedziały się, że będą wspólnie organizować mistrzostwa Europy w piłce nożnej. Ministerstwo Sportu zaczęło więc szukali lokalizacji przyszłej bryły stadionu. Najpierw zastanawiano się nad budowa na miejscu stadionu Legii. W tym czasie architekci pracowni APA Kuryłowicz & Associates przedstawili projekt koncepcyjny bryły stadionu na miejscu Stadionu X-lecia. A architekt Wojciech Zabłocki pokazał jak architektura stadionu mogłaby wyglądać na jego błoniach. Przed podjęciem ostatecznej decyzji o wyborze projektu architektury bryły stadionu, pod koniec 2007 roku, rozesłano zaproszenia do przetargu na projekt architektoniczny do kilkunastu polskich i zagranicznych pracowni. Ostatecznie w przetargu wzięły udział trzy zespoły: brytyjska pracownia HOK Sport wraz z JEMS Architekci, drugi zespól to JSK Architekci i niemieckie GMP Architektem, trzeci zespół to połączone siły architektów z APA Kuryłowicz & Associates oraz ARE Grzegorza Stiasnego i Jakuba Wacławka. W listopadzie 2007 roku ogłoszono, że projekt architektoniczny Stadiony Narodowego zostaje powierzony pracowni JSK Architekci. Po miesiącu dowiedzieliśmy się, że bryła powstanie tam, gdzie dotychczas stał. Stadion X-lecia. 1 lutego 2008 architekci przedstawili projekt stadionu. 7 października tego samego roku rozpoczęła się budowa.
-
Stadion Allianz Arena w Monachium - Na granicy możliwości
Allianz Arena w Monachium to realizacja pracowni Herzog & de Meuron nie przypominająca żadnego znanego dotąd stadionu. Tym, co najbardziej charakterystyczne jest złożona z modularnych poduszek aktywna elewacja. Pretekstem do tej (kosztownej) zabawy było to, że gospodarzami obiektu są dwa monachijskie kluby. Stadion przybiera barwy tej drużyny, która w danej chwili gra. Podczas innych wydarzeń fasada promieniuje łagodnym białym blaskiem. Światło i kolor oraz dynamiczna bryła dematerializują potężny budynek, a jednocześnie pozwalają od razu odnaleźć go w krajobrazie miasta więcej
-
Na granicy możliwości – wieżowiec Taipei 101
Wieżowiec Taipei 101 w mieście Tajpej, stolicy Tajwanu. Mający 508 metrów gigant jest dzisiaj najwyższym budynkiem na świecie. Jego projektantom przyszło się zmierzyć z problemami trudnych warunków posadowienia (jakość gruntu określono jako niezadowalającą), silnych wiatrów (tajfuny występują tu kilka razy w roku) i trzęsień ziemi (działka jest położona około 200 metrów od linii uskoku tektonicznego). Budynek należało wyposażyć w specjalny system tłumienia drgań i kołysania, by zapewnić możliwie jak największy komfort dziesięciu tysiącom jego użytkowników. Jednocześnie do poruszania się między wszystkimi 101 kondygnacjami przeznaczono 61 wind, z czego dwie, zapewniające dojazd na najwyżej położone piętra osiągają rekordowe szybkości, potwierdzone wpisem do Księgi Rekordów Guinessa. więcej
-
ŻYCIE W ARCHITEKTURZE 2002
Czwarta edycja konkursu ŻYCIE W ARCHITEKTURZE. Finał odbył się w siedzibie SARP-u w Warszawie, 10 stycznia więcej
-
PROJEKT ZAHY HADID: Na granicy możliwości Centrum Nauki phaeno
Centrum Nauki phaeno w Wolfsburgu, realizacja pracowni Zahy Hadid, odbiega od wszelkich konwencji kształtowania formy i dyspozycji funkcjonalnej budynku. Phaeno odrywa się od ziemi. Jego miękka, opływowa bryła, o wielkopowierzchniowych pochyłych ścianach, stojąc na dziesięciu żelbetowych „nogach”, pozwala przestrzeni miasta swobodnie przelewać się pod spodem i wokół budynku. Wielka żelbetowo-stalowa skorupa mieszcząca powierzchnię ekspozycyjną zamyka w sobie jednoprzestrzenne wnętrze urozmaicone zmiennym przebiegiem sufitu, podłóg i ścian, które tworzą wrażenie zagadkowego, niemalże księżycowego krajobrazu. Realizacja tych wizji nie byłaby możliwa bez nowoczesnych technologii budowlanych – a szczególnie bez betonu samozagęszczającego i jego specyficznych właściwości – ani bez ścisłej współpracy inżynierów i architektów. więcej
