Katarzyna Jendrośka-Goik i Małgorzata Orzechowska
Młode śląskie artystki, przez kilka lat mieszkały w Superjednostce – to największy blok mieszkalny w Katowicach. Właśnie temu budynkowi poświęciły znaczną część swojej pracy artystycznej. Razem stworzyły dwie wystawy opowiadające o Superjednostce. Współzałożycielki i członkinie grupy artystycznej Kokoło, zrzeszającej projektantów graficznych związanych z katowicką ASP.
Dlaczego zainteresowały się Panie tematem, budynkiem Superjednostki? Skąd fascynacja modernizmem?
Wystawa SUPER!jednostka: rekapitulacja jak i cały projekt SUPER!jednostka dają wyraz fascynacji nie tyle modernizmem, co jednym z jego przykładów w postaci największego bloku w Katowicach - Superjednostki. To fascynacja nie tylko architekturą, ale także pobudkami, dla których została wzniesiona, ekonomią, która determinuje zarówno wygląd i układ budynku ale i sposób życia ludzi w nim mieszkających.
Superjednostka to konkretne miejsce, jeden z największych bloków mieszkalnych w Polsce. Ten blok stał się miejscem naszego zamieszkania przed pięcioma laty i zaczął na nas oddziaływać, inspirować. Fasada Superjednostki, bo nią i tylko nią się w tym projekcie zajmujemy, jest interesującym przetransponowaniem wnętrza bloku. Każdy mieszkaniec posiada balkon i równorzędnie wpisuje się w fasadę Superjednostki.
Jak wyglądał proces realizacji wystawy? Proszę powiedzieć coś więcej jakie idee przychodziły Paniom na myśl w trakcie realizacji projektu?
W ramach projektu SUPER!jednostka odbyły się w sumie 3 wystawy i akcja społeczna SUPERogród. Każdy etap miał nieco inną formułę.
Na początku dokumentowałyśmy fotograficznie fasady Superjednostki. W ciągu 4 lat powstało 10 kolaży fotograficznych, ukazujących różne oblicza fasady Superjednostki, obrazujących jej stan (a więc stan balkonów mieszkańców) przed, w trakcie i po remoncie elewacji bloku.
Następnym krokiem było zaproszenie do interakcji mieszkańców Superjednostki i nie tylko. Na przestrzeni ponad miesiąca w galerii Sektor I malowałyśmy w godzinach jej otwarcia 551 płócien. Proporcje pojedynczego płótna odpowiadały proporcjom balkonu Superjednostki i w ten sposób powstał obraz budynku złożony z naszych wspomnień i rozmów z mieszkańcami, którzy nas odwiedzili, pełen mniej lub bardziej ukrytych znaczeń.
W galerii Rondo Sztuki, która bezpośrednio sąsiaduje z Superjednostką zależało nam na realizacji instalacji fotograficznej w 360° i pokazaniu wszystkich etapów tworzenia razem, w jednej przestrzeni wystawowej. Widz wchodząc w pole instalacji jest niejako zmuszony do konfrontacji "z blokiem" poprzez jego fizyczną wszechobecność, od świtu do nocy.
Projekt SUPER!jednostka powstał z potrzeby komentowania konkretnej przestrzeni, w której przychodzi nam żyć i szacunku dla niej. W trakcie kilku lat pracy nad tym tematem spotkała nas rzecz fantastyczna, a mianowicie uzyskanie łączności z mieszkańcami poprzez sztukę.
Wiele artystów sięga teraz po temat modernizmu np. Maria Kiesner maluje znikające zabytki modernizmu. Czy nie obawiają się Panie posądzenia o koniunkturalizm?
To nie temat modernizmu a temat Superjednostki, jako naszego bloku zainteresował nas. I wygląda na to, że poprzez taki splot wydarzeń życiowych temat sięgnął po nas sam. Co więcej na horyzoncie nie ma żadnych innych budynków czy to modernistycznych, czy nie, które byłyby w stanie tak nami wstrząsnąć jak nasza Superjednostka.
SUPER!jednostka: rekapitulacja - informacje o wystawie
Artyści od dawna fascynują się blokowiskami. Paweł Alhamer, Julita Wójcik, Jarosław Kozakiewicz transponowali owe „betonowe dziedzictwo” ukazując idee związane z modernizmem. Wystawa „SUPER!jednostka: rekapitulacja” w Rondzie Sztuki to efekt czteroletniej pracy młodych artystek Kasi Jendrośki-Goik i Gosi Orzechowskiej na temat wielkiego bloku z centrum Katowic, tytułowej Superjednostki, w której mieszkały na początku studiów. Twórczynie zwróciły uwagę na indywidualność każdego z mieszkańców bloku, a co za tym idzie, indywidualne przejawy ich codziennej egzystencji przejawiającej się m.in. w zewnętrznym wyglądzie budynku i jego balkonach. Wystawa pokazuje ludzką twarz tego najsłynniejszego przykładu socmodernizmu w Katowicach.
Początkowo powstały dwa kolaże fotograficzne poświęcone Superjednostce o module małych zdjęć formatu 10x15. Dziewczyny fotografowały blok mieszkalny o rożnych porach roku i dnia, także w nocy. Projekt jednak rozwijał się i autorki zmieniły medium na malarskie. Obecnie w Rondzie Sztuki zobaczyć możemy 10 kolaży fotograficznych w tym jedną foto-instalację na planie koła, gdzie widz zostaje otoczony przez blok Superjednostki.
Na wystawie jest też instalacja malarska, powstała z modułów małych podobrazi, które artystki malowały w galerii Sektor w trakcie rozmów z mieszkańcami Superjednostki. Artystki oczarowała Supejednostka, jej modułowość, powtarzalność, rytm, a także ekonomia powstałego z prefabrykatów bloku. Podoba im się też demokratyczny charakter architektury, chciały zwrócić uwagę na indywidualny charakter każdego z modułów-balkonów. To kolejny ale ważny głos w dyskusji nad tożsamością polskich miast.
SUPER!jednostka: rekapitulacja
Rondo Sztuki, Katowice, 10-30 listopada 2011
wstęp wolny
Czytaj też: Modernizm w ramie – architektoniczne obrazy Marii Kiesner
-
Tegoroczny Festiwal Otwarte Mieszkania rozpoczęty. Poznaliśmy już architekturę wielu istotnych domów architektów w Warszawie, a to dopiero początek...
Jesteśmy po pierwszej części tegorocznego Festiwalu Otwarte Mieszkania w Warszawie. Tak jak się spodziewaliśmy, architektura domów architektów okazała się szczególna pod wieloma względami więcej
-
Kanonizacja papieża Jana Pawła II. 2 dni w Rzymie - co warto zobaczyć?
Kanonizacja papieża Jana Pawła II to także okazja, żeby zwiedzić Wieczne Miasto. Co warto zobaczyć w Rzymie? Przedstawiamy przewodnik po Rzymie i jego architekturze. W pierwszym odcinku naszego przewodnika po Rzymie - modernizm więcej
-
Dokąd na majowy weekend? Modernistyczna architektura na pustyni
Jeśli majówka 2014 w Polsce okaże się zbyt chłodna – może warto w poszukiwaniu słońca i współczesnej architektury ruszyć na południe, do największego miasta modernistycznego na świecie? więcej
-
Co zobaczyć w Katowicach? Polowanie na katowicki modernizm. Architektura Katowic
Majówka 2014 - co zobaczyć w Katowicach? Katowickie ulice są pełne dobrej architektury modernistycznej. Choć w znacznym stopniu jest ona wypierana przez dzisiejsze, ultranowoczesne biurowce, to jednak opuszczając ścisłe centrum miasta, jesteśmy w stanie znaleźć mnóstwo przykładów modernizmu. Architektury, która stała się symbolem tego miasta. Kiedyś zachwycała, potem chwilowo zapomniano o niej, by obecnie znów święciła triumfy tworząc tzw. „Szlak Moderny” więcej
- ROZMOWY O ARCHITEKTURZE: Tegoroczny Festiwal Otwarte Mieszkania rozpoczęty. Poznaliśmy już architekturę wielu istotnych domów architektów w Warszawie, a to dopiero początek...
- ARCHITEKTURA: Kanonizacja papieża Jana Pawła II. 2 dni w Rzymie - co warto zobaczyć?
- LIFESTYLE: Dokąd na majowy weekend? Modernistyczna architektura na pustyni
- ARCHITEKTURA: Co zobaczyć w Katowicach? Polowanie na katowicki modernizm. Architektura Katowic
- LIFESTYLE: Przegląd krótkich filmów o architekturze współczesnej i dawnej. Short Waves Festival 2014
