Współczesny pomnik pamięci – architektura od Zahy Hadid
Zbrodnia Czerwonych Khmerów, która miała miejsce w latach 70. doprowadziła do śmierci setek niewinnych ludzi w Kambodży. Pośród nich byli również członkowie rodziny Youka Chhanga. Po dziesięciu latach badań odkrywających brutalne fakty Chhang przedstawił wizję budynku, który upamiętni istnienie zbrodni ludobójstwa.
Komemoratywna architektura współczesna ma być nie tylko refleksją dotyczącą historii Kambodży, ale również miejscem kształcenia. Pomnik pamięci ma misję nauczania ludzi jak pogodzić się ze złymi wydarzeniami i czerpać z nich lekcję na przyszłość. Miejsce, w którym miała stanąć bryła nie mogło być przypadkowe. Wybrano działkę o powierzchni 68 000 mkw, która wykorzystywana była w przeszłości przez reżim Czerwonych Khmerów jako „obóz re-edukacji”.
Memorial Park ma tworzyć instytucję, która ucieka od okrutnego wspomnienia ludobójstwa. Zamiast tego pomnik pamięci ma powodować pozytywne reakcje - podkreślać bogate tradycje kulturowe i religijne Kambodży. Charakter komemoratywny jest tylko częścią nowego Instytutu Sleuk Roth, w którym najistotniejszą rolę odgrywa program edukacyjno-rozwojowy.
Architektura współczesna osadzona jest w krajobrazie w formie pięciu połączonych ze sobą brył. Mają one od trzech do pięciu kondygnacji. Razem tworzą wspólną podstawę o długości 80 na 30 metrów. Konstrukcja drewniana powstała z materiałów z odzysku. Strefy buforowe zaprojektowane w budynku zmniejszają zużycie energii oraz chronią archiwum i pomieszczenia ekspozycyjne przed temperaturą. Dach płaski jest ukryty za „attyką” dzięki czemu zainstalowane na nim m. in. wymienniki ciepła nie są widoczne. Jest to więc w dużym stopniu budowla ekologiczna.
Co zaprojektowała stararchitekt Zaha Hadid ?
Mamy nadzieję, że Instytut Sleuk Rith i jego Memorial Park będą rodzajem transformacji – wprowadzą szczęście i rozwój do miejsca, które naznaczone jest wielką tragedią. Wierzymy, że hasło INTERAKCJA odzwierciedlać będzie nie tylko architekturę, ale również kontakty międzyludzkie.- mówi projektantka architektury, stararchitekt Zaha Hadid.
Zgodnie z głównym przeznaczeniem Instytut Sleuk Rith wyposażony będzie oczywiście w muzeum. Prezentowane w nim będą lokalne eksponaty, dokumenty i dzieła sztuki. W zbiorach archiwum znajdzie się obszerna dokumentacja dotycząca historii Czerwonych Khmerów. Budynek przystosowany ma być do zajęć edukacyjnych. Pojawią się więc biblioteka, liczne sale do nauki oraz audytorium.
W ramach programu użytkowego przewidziano także nietypowe dla Memorial Parku boisko sportowe, sady owocowe i ogrody warzywne. To wszystko z myślą o lokalnej społeczności. Sam fakt, że twórczynią obiektu jest Zaha Hadid uświadamia, że pomysłodawcy instytutu podeszli do tematu poważnie i z należytym szacunkiem.
Milena Glinojecka
