W latach 60. XX wieku polscy architekci poświęcali wiele uwagi kompozycji plastycznej projektowanych przez siebie bloków – graficznym zestawieniom okien, balkonów, loggi, rozmaitych osłon. I chociaż budowane wówczas domy powstawały z marnych materiałów, jakość wykonania była nierzadko dramatyczna, a rozmiary i standard mieszkań określone przez normatywy, to elewacje z tamtych lat zaskakują urodą. Ta sztuka indywidualnego komponowania fasad zaczęła zanikać już pod koniec dekady, by ulec zapomnieniu z chwilą wprowadzenia wielkiej płyty. Od ponad dziesięciu lat odradza się ona na nowo. Staranność, z jaką projektowane są elewacje jest często jedynie parawanem, za którym ukrywają się monotonne układy betonowych komórek mieszkalnych nazywanych przez deweloperów apartamentami. W przypadku warszawskiego osiedla Menolly architektura nie ogranicza się jednak do eleganckich fasad. O wysokim standardzie świadczy staranne zagospodarowanie kwartału zabudowy, kameralne przestrzenie między obiektami (powstałe poprzez zróżnicowanie brył poszczególnych skrzydeł), a przede wszystkim wyjątkowa lokalizacja, tuż nad Wisłą. Budynki uzupełniają pierzeje u zbiegu przebitego w związku z inwestycją fragmentu ulicy Leszczyńskiej z ulicą Dobrą, jedną z najważniejszych w tym rejonie miasta. Zajmują północny fragment terenu po dawnej elektrowni na Powiślu, która powstała na początku XX wieku i przez blisko 100 lat uniemożliwiała budowę reprezentacyjnego bulwaru nad rzeką. Dzięki interwencji miłośników zabytków udało się zachować potężne mury zabytkowych kotłowni, maszynowni oraz rozdzielni w południowej części działki. W przyszłości mają się tu znaleźć między innymi przestrzenie biurowe i hotel z centrum konferencyjnym. Właśnie w ich sąsiedztwie, na miejscu rozebranych szop i dołów węglowych, powstało osiedle Menolly.
Spektakularne jest jego najbliższe otoczenie – ikony nowej Warszawy: gmach Biblioteki Uniwersytetu Warszawskiego z dachem i elewacjami od ulicy Lipowej zamienionymi w ogród oraz wznoszone nad Wisłą Centrum Nauki Kopernik. Z mieszkań znakomicie widać dwa kolejne charakterystyczne obiekty – stumetrowy, olinowany pylon mostu Świętokrzyskiego i wysoką koronę budowanego Stadionu Narodowego.
Architektura kwartału mieszkalnego autorstwa pracowni Kuryłowicz & Associates nie stara się z nimi konkurować. Nosi cechy chłodnej elegancji, tak typowej dla temperamentu twórczego projektanta. Kompleks tworzą dwie niezależne od siebie części. Pierwsza ciągnie się wzdłuż Wybrzeża Kościuszkowskiego i składa się z pięciu segmentów – trzech wyższych i dwóch niższych, stanowiących łączniki między nimi. Druga to współczesny wariant długiej oficyny. Oddziela je wewnętrzna, zadrzewiona strefa komunikacyjna, zwężająca się w kierunku ulicy Lipowej i tworząca rodzaj sztucznej perspektywy. W jej zamknięciu widać obrośniętą dzikim winem ścianę biblioteki uniwersyteckiej. Kuryłowiczowi udało się stworzyć jedno z lepszych tego rodzaju urbanistycznych wnętrz osiedlowych w Warszawie. Uliczka jest dostępna tylko dla mieszkańców, ale przez ażurowe ogrodzenie od strony przebitego odcinka ulicy Leszczyńskiej może ją oglądać każdy. Widok w drugą stronę zamknięty jest w perspektywie ścianą kotłowni III dawnej elektrowni. Historycznym akcentem jest także niewielki schron bojowy z czasów II wojny światowej u zbiegu Leszczyńskiej i Wybrzeża Kościuszkowskiego, przy dawnym wjeździe na teren elektrowni. Starannie odrestaurowany jest pamiątką po walkach o elektrownię podczas Powstania Warszawskiego.
Mieszkania mają proste układy, są ustawne i widne nawet na parterach wewnętrznych skrzydeł. Z każdego okna wychodzącego na wnętrze kompleksu widać starannie zaprojektowaną zieleń. Z lokali na wyższych piętrach rozciągają się widoki na Wisłę oraz ogród na dachu BUW-u, ale korzystanie z dużych, otwartych na ulicę tarasów, może być mało komfortowe. Lokale mają dość ograniczone metraże i wysokość poniżej 2,8 metra (tylko na ostatnich kondygnacjach dochodzi ona do 3 metrów). Trudno nazwać je apartamentami, są to raczej bardzo drogie mieszkania we współczesnych blokach.
Jednak o luksusowym charakterze całego założenia świadczą nie one, a jakość przestrzeni i architektury oraz staranne wykończenia.
Pomimo intensywnej zabudowy, miejskość równoważy się z ogrodowym charakterem kwartału. Są tu zielone podwórka z prześwitami pod budynkami i pierzeje ulic tworzone przez skrzydła usytuowane na obrzeżach działki. Partery tych skrzydeł od Wybrzeża Kościuszkowskiego i ulicy Dobrej przeznaczono na lokale użytkowe. Daje to przynajmniej potencjalną możliwość włączenia strzeżonego, zamkniętego osiedla w życie miasta.
Menolly Nowe Powiśle – zespół zabudowy mieszkaniowej na terenach dawnej elektrociepłowni\Menolly Nowe Powiśle – residential complex in the area of the former power plant
Warszawa, kwartał ulic Dobrej, Lipowej, Wybrzeże Kościuszkowskie, Leszczyńskiej
Autorzy\Architects: Kuryłowicz & Associates sp. z o.o., architekci Stefan Kuryłowicz, Jacek Świderski, Marta Chrzanowska, Marcin Klukowski
Współpraca autorska\Associate architect: architekt Konrad Hałasa
Konstrukcja\Structural engineering: Buro Happold Polska sp. z o.o. – Robert Stachera
Generalny wykonawca\General constructor: WARBUD SA
Inwestor\Client: Menolly Nowe Powśle sp. z o.o.
Powierzchnia terenu\Site area: 14 545 m2
Powierzchnia zabudowy\Footprint: 6536 m2
Powierzchnia użytkowa mieszkań i usług\Usable floor area of apartments and retail spaces: 26 713 m2
Powierzchnia całkowita\Total area: 58 865 m2
Kubatura\Volume: 208 680 m3
Liczba mieszkań\Number of apartments: 296
Cena za 1 m²\Price for 1m²: 14 000-40 000 PLN
Wielkość mieszkań\Areas of apartments: 42-205 m2
Projekt\Design: 2006-2007
Realizacja\Construction: 2008-2010
Nie podano kosztu inwestycji\Cost of investment not disclosed
