Recykling czy upcykling?
Był już recykling, ale nowy trend to upcykling. O co chodzi? Upcykling to przedmioty wysokiej jakości, które zostały uzyskane z surowców niskiej jakości, oczywiście pochodzących z recyklingu, czyli tym razem nie nowe życie rzeczy (recykling), ale lepsze życie rzeczy.
Upcykling zaczyna się na zagraconych strychach i w zakurzonych piwnicach. W każdym przedmiocie drzemie potencjał, każdy ma swoją historię. W upcyklingu chodzi o tworzenie nowych przedmiotów z wykorzystaniem starych. O nadawanie im nowego znaczenia i innej, często zaskakującej funkcji. Upcykling to przede wszystkim pomysł - ze zużytych torebek po herbacie powstaje abażur lampy, a stare książki telefoniczne stają się meblami.
Modna idea wzięła się z tego, że dla dużej części produktów recykling to obniżenie jakości (najlepszym przykładem jest tutaj papier). Natomiast produkt z upcyklingu to produkt, który został wyprodukowany z surowców pochodzących z recyklingu, ale jest wysokogatunkowy.
Upcykling w modzie
Najwięcej przykładów aktywności upcyklingowych dotyczy mody i dizajnu. Marka Patagonia to jeden z pierwszych producentów odzieży masowej, który już w 1993 r. zainteresował się upcyklingiem i wypuścił na rynek marynarki z tkaniny wyprodukowanej z plastikowych butelek z recyklingu. Także dziś firma zachęca swoich klientów do przynoszenia zużytych ubrań marki Patagonia do firmowych sklepów i przerabia je na surowiec do produkcji nowych kolekcji w ramach programu recyklingowego.
Upcykling w nowoczesnym dizajnie
Idea upcyklingu szybko znalazła dla siebie przestrzeń także w dizajnie i stała się trendem. Od lat pojawia się w projektach światowych dizajnerów m. in. u Komplot Design, Martino Gamper, Maarten Baas czy 5.5 designers.
Przykładów upcyklingu możemy też śmiało szukać na naszym polskim podwórku np.: lampa Bannerina od Katarzyny Okińczyc (2008 r.) wyprodukowana ze zużytych banerów reklamowych, Floppy Disk Lamp projektu +OYO, porcelana od Studia Mysikrólik, abażur Guma balonowa od studia DBWT itd.
Pierwszą polską firmą, która masowo realizuje idee upcyklingu, jest Ho::lo. Została założona w 2004 roku przez Tomasza Kopyłowskiego (plastyka, grafika, DJa, przyjaciela środowiska) i Anię Kamińską (ekonomistkę), którzy twierdzą, że najważniejszą ideą, jaką chcą przekazać jest oryginalna wartość toreb od ho::lo - od projektu, wykorzystania materiału po manifest użytkowników wobec degradacji środowiska.
Nowością w temacie upcyklingu jest Vogelhaus - projekt Mariusza Maleckiego ze Studio Ziben (działającego od 2009 roku w Berlinie). Mebel od Studia Ziben jest wykonany z drewna pochodzącego z recyklingu. Dizajn mebla - nogi od starego krzesła i korpus z desek podłogowych (oczywiście z recyklingu) - przypomina karmnik, w którym okrągłe otwory to uchwyty, a sztabka, na której ląduje ptak, to wieszak. Szafka sprawdzi się zarówno w kuchni, jak i przedpokoju. W Polsce od niedawna do obejrzenia i kupienia w warszawskim Magazynie Praga.
Ekodizajn
Mix kreatywnych pomysłów i przetwarzania przedmiotów znalezionych na śmietnikach, strychu u babci, pchlich targach czy w sklepach z antykami to patent na stworzenie unikatów albo mebli produkowanych tylko w limitowanych seriach. Każdy produkt wykonany z materiałów z recyklingu może być sygnowany nazwiskiem projektanta i stać się hitem ekodizajnu. Takie niesamowite możliwości daje tylko upcykling!
