Antaba

Antaba, przestarzale także hantaba, rzadziej dzierżak, to metalowy uchwyt, zwykle w formie dużego pierścienia, umieszczonego na boku skrzyni, na drzwiach czy bramie. Uchwyt taki może być nieruchomy, albo składać się z podstawy i ruchomej obręczy. W tym drugim przypadku zamocowana na skrzydle drzwiowym antaba mogła służyć jako kołatka. Wykonywana z żelaza, brązu, mosiądzu, rzadziej innych materiałów.

Antaba najczęściej ma formę stylizowanej głowy lwa, trzymającego w pysku obręcz. Motyw ten występował w architekturze romańskiej i gotyckiej. W późniejszych epokach (historyzm, empire) stosowany niekiedy w celach dekoracyjnych. Antaby stosowano w architekturze wnętrz i rzemiośle artystycznym; metalowe uchwyty zdobiły niekiedy duże metalowe naczynia, czasem świeczniki oraz meble; w antaby opatrywano także boki trumien.
Antaba jako element drzwi znana była już w starożytnym Rzymie, powszechnie stosowano ją w średniowieczu.

Antabą nazywa się także sztabę, gruby płaskownik zamontowany na drzwiach dla ich wzmocnienia, a także dla uzyskania efektu dekoracyjnego.

Powiązane hasła: brama, kołatka

Autor: KZ
Zdjęcia: Zygmunt Vogel, ok. 1818
Data publikacji: 10.02.2016 14:03
Tagi: antaba
Żaden utwór zamieszczony w serwisie nie może być powielany i rozpowszechniany lub dalej rozpowszechniany w jakikolwiek sposób (w tym także elektroniczny lub mechaniczny) na jakimkolwiek polu eksploatacji w jakiejkolwiek formie, włącznie z umieszczaniem w Internecie - bez pisemnej zgody TIME S.A. Jakiekolwiek użycie lub wykorzystanie utworów w całości lub w części z naruszeniem prawa tzn. bez zgody TIME S.A. jest zabronione pod groźbą kary i może być ścigane prawnie.