Atlant, gigant, telamon

Atlant, gigant, telamon i herkulant - wszystkie te nazwy określają detal architektoniczny w formie posągu mężczyzny podtrzymującego na głowie, ramionach czy rękach np. belkę, strop albo balkon. Atlant jest podporą architektoniczną zastępującą kolumnę.

Nazwa tego elementu zaczerpnięta została z mitologii greckiej. Mityczny Atlas był jednym z gigantycznych tytanów, po przegranej wojnie z bogami olimpijskimi skazanym na podtrzymywanie ciężaru nieba na własnych ramionach.
Z kolei łaciński termin „telamos” utworzony został od imienia również mitycznego Telamona, jednego z Argonautów.
Atlant był motywem stosowanym w architekturze antycznej, między innymi w architekturze starożytnego Egiptu. Najwcześniejsze zachowane przykłady atlantów w architekturze Grecji odnaleziono we wczesnoklasycznej świątyni Zeusa w Agrygencie.

Motyw ten zyskał popularność w architekturze nowożytnej, przede wszystkim dzięki dziełu Witruwiusza. Rzymski architekt wspominał podpory architektoniczne w formie figur w swoim traktacie o architekturze (księga szósta, rozdział siódmy).
Podobnie posągi męskie podtrzymujące rzeźby, modyliony lub gzymsy nasi nazywają telamonami, chociaż ani powstania, ani uzasadnienia tej nazwy nie podaje nam historia; Grecy zaś nazywają je άτλαντες - atlantami.  
Postaci atlantów szczególną popularność zdobyły jednak w architekturze manierystycznej i barokowej; wiele przykładów pochodzi także z XVIII i XIX wieku.

Atlant w architekturze – przykłady: Casa degli Omenoni w Mediolanie, wejście do Ermitażu w Petersburgu, Zwinger w Dreźnie, Kamienica pod Gigantami w Warszawie


Kobiecą wersją atlanta jest kariatyda.

Zdjęcia: Wikimedia Commons
Data publikacji: 8.01.2014 12:00
Tagi: Atlant, gigant, telamon
Żaden utwór zamieszczony w serwisie nie może być powielany i rozpowszechniany lub dalej rozpowszechniany w jakikolwiek sposób (w tym także elektroniczny lub mechaniczny) na jakimkolwiek polu eksploatacji w jakiejkolwiek formie, włącznie z umieszczaniem w Internecie - bez pisemnej zgody TIME S.A. Jakiekolwiek użycie lub wykorzystanie utworów w całości lub w części z naruszeniem prawa tzn. bez zgody TIME S.A. jest zabronione pod groźbą kary i może być ścigane prawnie.