Kariatyda

Kariatyda to podpora architektoniczna w formie postaci kobiecej. Kariatyda, zastępując kolumnę, podtrzymuje belkowanie, balkon albo nadwieszoną kondygnację budynku.
Kariatydy są elementem dekoracyjnym charakterystycznym szczególnie dla architektury Grecji starożytnej i porządku jońskiego. Najbardziej znanym przykładem są rzeźby z Ganku Kor, czyli południowego portyku Erechtejonu na akropolu ateńskim.
Sam termin pochodzi z greki. Jeśli wierzyć Witruwiuszowi, Karyatides to „dziewczyny ze wsi Karyai”. Po II wojnie perskiej (poprzedzającej budowę Erechejonu) kobiety ze sprzyjającej Persom wsi Karyai zostały sprzedane w niewolę i stały się przysłowiowym uosobieniem ciężkiej pracy.Ta etymologia jest jednak podważana.

Szczególną odmianą kariatydy jest kanefora, postać kobieca, niosąca na głowie kosz z ofiarami, kwiatami, czy świętymi przedmiotami.
Męskim odpowiednikiem kariatydy jest atlas, zwany też atlantem, gigantem, telamonem albo herkulantem.

Kariatydy pojawiały się także w późniejszej architekturze – renesansowej, barokowej, neoklasycznej.
Przykłady zastosowania tego motywu to m.in. Sala Kariatyd w Luwrze (ok. 1550), bryła parlamentu w Wiedniu (1874–1883), Walhalla w Bawarii (1830-1842), czy gmach Sądu Najwyższego w Warszawie (1991-1999, kariatydy były podobno wzorowane na żonie i córkach architekta Marka Budzyńskiego).

Zdjęcia: Wikimedia Commons
Data publikacji: 8.01.2014 12:00
Tagi: architektura Grecji, kariatyda rzeźba, podpora
Żaden utwór zamieszczony w serwisie nie może być powielany i rozpowszechniany lub dalej rozpowszechniany w jakikolwiek sposób (w tym także elektroniczny lub mechaniczny) na jakimkolwiek polu eksploatacji w jakiejkolwiek formie, włącznie z umieszczaniem w Internecie - bez pisemnej zgody TIME S.A. Jakiekolwiek użycie lub wykorzystanie utworów w całości lub w części z naruszeniem prawa tzn. bez zgody TIME S.A. jest zabronione pod groźbą kary i może być ścigane prawnie.