W starożytnej Grecji prymitywny drewniany posąg bóstwa umieszczony w świątyni.
Ksoanon był rzeźbą wykonana z różnych materiałów. Jako korpus służył słup drewniany, ukryty pod szatami w które ubrany był posąg. Widoczne części figury, przede wszystkim głowa, były natomiast rzeźbiarsko ukształtowane. Twarze modelowano w terakocie. Taka ceramiczna maska mogła być następnie pokryta polichromią by zwiększyć podobieństwo do żywych postaci.
Ksoanon był najstarszą formą posągu kultowego. Prawdopodobnie wcześniej mieszkańcy Grecji otaczali kultem święte drzewa i kamienie. Miejsce ksoanonów zajęły następnie akrolity, a następnie doskonalsze technicznie rzeźby wykonane w technice chryzelefantyny.
Według starożytnych Greków, twórcą ksoanonów był Dedal, znany także jako budowniczy Labiryntu i wynalazca.
Ksoanony wykonywane były w okresie archaicznym, zachowały się w greckich świątyniach w czasach historycznych – znane są ich opisy autorstwa Pauzaniasza (Wędrówki po Helladzie, w dziesieciu księgach, spisane w II w.n.e.). Do dziś nie zachował się żaden z ksoanonów wspominanych przez antycznych pisarzy.
Powiązane hasła: architektura starożytnej Grecji, świątynia grecka,