Piramidion, benben, to blok skalny w formie ostrosłupa, umieszczany w zwieńczeniu piramidy (por. piramidy egipskie) albo obelisku. Bryła ta w symboliczny sposób łączyła piramidę ze świętym kamieniem benben, wiązanym z egipskim bogiem-stwórcą.
Ze względu na swoje sakralne znaczenie piramidion był szczególnie starannie ukształtowany. W okresie Starego Państwa bloki te wykonywano ze szczególnie trwałych, twardych rodzajów kamienia, takich jak granit czy dioryt, czasem z wypolerowanego białego wapienia. Powierzchnię bloku pokrywano metalową folią ze złota albo cennego stopu, elektronu, a następnie polerowano. Tak zdobiony ostrosłup lśnił na szczycie piramidy, odbijając promienie słońca, dzięki czemu budowla była widoczna z daleka.
W Średnim Państwie powierzchnię kamienia pokrywano dodatkowo inskrypcjami i symbolami, a także
przedstawieniami figuralnymi (składanie ofiar, sceny związane z kultem solarnym).
Piramidiony wieńczyły zarówno monumentalne grobowce faraonów, jak i mniejsze piramidy wznoszone dla możnowładców i urzędników.
Piramidiony występują także w niektórych współczesnych obiektach. Pomnik Waszyngtona w Waszyngtonie, USA, zwieńczony jest ostrosłupem z polerowanego aluminium.
Powiązane hasła: architektura Egiptu, architektura starożytnej Grecji, architektura Rzymu starożytnego, mastaba, świątynia egipska
Więcej informacji
Grimal N., A History of Ancient Egypt, Oxford 1994
Lipińska J.,W cieniu piramid, Wrocław-Warszawa-Kraków 2003
Michałowski K., Nie tylko piramidy. Sztuka dawnego Egiptu, 1966
Michałowski K., Od Edfu do Faras. Polskie odkrycia archeologii śródziemnomorskiej, 1974
Michałowski K., Piramidy i mastaby, 1972
Niwiński A., Bóstwa, kulty i rytuały starożytnego Egiptu, 2004
Schneider Th., Leksykon faraonów, Warszawa-Kraków 2001