Żelbet, żelazobeton – to jeden z najważniejszych we współczesnej architekturze i budownictwie materiałów budowlanych, kompozyt z betonu zbrojonego elementami stalowymi. W zależności od przeznaczenia, mogą one przyjmować między innymi postać prętów, drutów, siatek lub strun.
Żelbet łączy zalety obu materiałów, z których powstaje. Sam beton ma niewielką wytrzymałość na rozciąganie. Jednak stalowe zbrojenie, przenosząc naprężenia, poprawia jego właściwości, umożliwiając różnorodne zastosowania.
Żelbet jest materiałem o wielu zaletach: ogniotrwałym, odpornym na znaczne obciążenia statyczne i dynamiczne, stosunkowo tanim, nadającym się do budowy skomplikowanych brył, także o bardzo dużych rozmiarach, uniwersalnym.

Rodzaje żelbetu

W zależności od przeznaczenia, stosuje się różne rodzaje żelbetu, między innymi siatkobeton, beton sprężony, kablobeton, fibrobeton i inne.

Historia żelbetu

Produkcja żelbetu rozpoczęła się w XIX wieku, poprzedzona popularyzacją betonu w pierwszej połowie stulecia i wzrostem produkcji żelaza – a w konsekwencji obniżeniem ceny obu składowych. Za wynalazcę materiału uchodzi Joseph-Louis Lambot, który z tego materiału budował na terenie swojej posiadłości zbiorniki, a następnie w roku 1848 barkę, zaprezentowaną na wielkiej wystawie w Paryżu w 1855 i opatentowaną. W 1867 żelbetowe donice opatentował Joseph Monier, ogrodnik z Francji. W drugiej połowie stulecia materiał znalazł zastosowanie w wielkich przedsięwzięciach inżynieryjnych. W 1894 Francois Hennebique zaprojektował pierwszy żelbetowy most. W XX wieku żelbet wykorzystywano m.in. do budowy bunkrów, umocnień, budynków użyteczności publicznej, domów i innych obiektów.


Więcej informacji
Jerzy S. Majewski, Żelbet odkrycie XIX wieku. W: artykuł wydawnictwa MURATOR [on-line]. 2007–05-16
Department of Civil Engineering (2015), History of Concrete Building Construction,  University of Memphis, kwiecień 2015
Włodzimierz Starosolski, Konstrukcje betonowe, 2006