Temu właśnie tematowi poświęcona jest wystawa Spectacular City pokazująca prace dwudziestu dziewięciu międzynarodowej sławy artystów fotografików, którzy jako temat swoich twórczych poszukiwań wybrali krajobraz urbanistyczny. Autorzy prezentowanych zdjęć to: Olivo Barbieri, Oliver Boberg, Balthasar Burkhard, Vincenzo Castella, Edgar Cleijne, Stéphane Couturier, Thomas Demand, Andreas Gefeller, Geert Goiris, Andreas Gursky, Naoya Hatakeyama, Todd Hido, Dan Holdsworth, Francesco Jodice, Aglaia Konrad, Luisa Lambri, Ine Lamers, Sze Tsung Leong, Armin Linke, Taiji Matsue, Karin Apollonia Müller, Bas Princen, Thomas Ruff, Frank van der Salm, Heidi Specker, Jules Spinatsch, Thomas Struth, Michael Wesely, Edwin Zwakman.
W Holenderskim Instytucie Architektury w Rotterdamie można oglądać ponad sto wykonanych w ostatnich dziesięciu latach fotografii – często wielkoformatowych obrazów, osiągających dziewięć metrów szerokości. Przekazują one nowy, często zaskakujący obraz znanych miast, inspirując architektów i projektantów do ponownego zastanowienia się nad obszarem ich codziennej pracy. Autorzy zdjęć wykraczają daleko poza ramy tradycyjnej fotografii dokumentalnej – dokonują reinterpretacji otaczającego nas świata; czasem ich obrazy można uznać za wizję przyszłości. Ludzie pojawiają się na tych fotografiach jako anonimowa masa bez twarzy i osobowości. Istnienie człowieka pozwalają odkryć jedynie ślady, jakie pozostawia jego działalność w miejskiej przestrzeni. Przedstawiany świat to jego dzieło, lecz on sam stał się tylko mało znaczącym elementem. Ten temat znajduje kontynuację w prezentowanym na wystawie filmie autorstwa Francesca Jodice’a, który mówi o problemach w komunikacji między ludźmi we współczesnej Japonii. Pojęcia otaku i hikikomori opisują osoby unikające kontaktu z rzeczywistością, mające problemy w komunikowaniu się z otoczeniem i w związku z tym zamykające się we własnym domu. Gdy analizujemy to zjawisko, rodzi się pytanie: czy rzeczywiście nie jest już tak, że wykreowany przez człowieka świat zaczyna go przerastać?
Choć wszyscy autorzy prezentowanych prac wykorzystują obraz metropolii, można zaobserwować trzy sposoby interpretacji tematu: niektórzy są zainteresowani symbolicznym przedstawieniem istoty miasta, inni analizą wizualnych aspektów struktur urbanistycznych, kolejna grupa skupia się na problemie odbioru miejskiego pejzażu.
Ważną częścią wystawy są zdjęcia Andreasa Gursky’ego, który poprzez przetwarzanie fotografowanego obrazu za pomocą techniki cyfrowej odkrywa paradoks pomiędzy niesamowitą jakością struktury urbanistycznej i codziennym użytkowaniem jej przez mieszkańców. Gursky podkreśla potęgę i perfekcję architektury, likwidując wszelkie jej niedoskonałości. W ten sposób ukazuje kontrast pomiędzy człowiekiem – istotą niedoskonałą – i kreowanym przez niego i wydawałoby się dla niego otoczeniem – zbyt „doskonałym”, aby je używać. Do zagadnienia relacji pomiędzy planowaniem przestrzennym, a codziennym sposobem użytkowania miasta przez jego mieszkańców odnosi się również wspomniany już Francesco Jodice, który jest równocześnie architektem i fotografikiem. Odmienne podejście do tematu metropolii prezentuje Olivo Barbieri, słynący z tego, w jaki sposób komponuje głębię ostrości zdjęć, koncentrując uwagę widza na niewielkich fragmentach fotografii i podkreślając istotną rolę percepcji obrazu. Z kolei Michael Wesely stara się przedstawić w swoich pracach zmieniającą się współczesną tkankę miejską. Jego najsłynniejsze zdjęcia pokazują proces restauracji Muzeum Sztuki Współczesnej w Nowym Jorku oraz przebudowę Potsdamer Platz w Berlinie.
Różnorodność prezentowanych prac odzwierciedla złożoność zagadnień związanych z rozwojem współczesnej cywilizacji. Fotografie, pozostawiając margines niedopowiedzenia, komentują ją często lepiej niż słowa.
Wystawa Spectacular City – Photographing the Future, Netherlandes Archiceture Institute – NAi, Rotterdam,
23 września 2006 – 7 stycznia 2007
www.nai.nl
Wystawie towarzyszy katalog zawierający między innymi eseje autorstwa Aarona Betsky’ego, Jean-Françoisa Chevriera, Stevena Jacobsa i Emiliano Gandolfiego – kuratora wystawy
