Lifestyle
LIFESTYLE

Architektura prosto z Nieba-szkice świątyń Jerzego Nowosielskiego

  • Komentarze

Architektura prosto z Nieba

 Bez tytułu, tusz, akwarela/papier, 20,9 x 28,3 cm, 1958; Szkice Jerzy Nowosielski

Fot: Jerzy Nowosielski
  • Architektura prosto z Nieba
  • Architektura prosto z Nieba
  • Architektura prosto z Nieba
  • Architektura prosto z Nieba
  • Architektura prosto z Nieba

Surowe i lakoniczne Notatki Jerzego Nowosielskiego to rezultat wielu uporczywych przemyśleń artysty. Te bardziej powściągliwe uważał za lepsze, bo bardziej prymitywne

    Starotestamentowa Księga Wyjścia opowiada, że Świątynia została wzniesiona wedle boskich wskazówek (Ex XXV, 8-9; XXXV, 35). W wizjach proroka Ezechiela i świętego Jana ukazuje się anioł z prętem mierniczym, który objawia wszystkie Jej wymiary (Ez XLIII, 10-11; Ap XXI, 15).

    Przestrzeń, którą człowiek dzieli z Bogiem musi być kształtowana z boskiego nakazu, albowiem odtwarza strukturę uniwersum. Pierwotnymi symbolami są koło i kwadrat. Są piękne, nie dlatego że się podobają, lecz same w sobie, bo wyobrażają boską doskonałość w dwojakim aspekcie: koło jej nieskończoność, kwadrat stabilną niezmienność. Niebo i Ziemię. Koło i kwadrat, kula i sześcian to archetypiczna istota sakralnej architektury, czyli sklepienie i nawa połączone osią, po której wznosimy się do Boga, i po której Bóg zstępuje do człowieka.

    Na wystawę Notatki Nowosielskiego złożyły się projekty ikonostasów (między innymi w Asunach), witraży (na przykład w Jelonkach), malowideł do wnętrz (w Tychach, Lublinie, Jelonkach, na Woli, w Hajnówce), a także  szkice kolorystyczne elewacji (na przykład w Grabarce). Na koncepcyjny charakter tych prac wskazuje niewielki format, ale wszystkie wykonane są starannie, wręcz pedantycznie. Rozwibrowane, wielobarwne postaci świętych pańskich zaludniają powierzchnie ścian i ołtarze.

   Jednakże najciekawszy, bo najbardziej tajemniczy i zarazem najmniej liczny zbiór to szkice ołówkowe o kresce często wzmacnianej tuszem lub kredką, sporadycznie i oszczędnie lawowane akwarelą. To prawdziwe notatki, nie tylko ze względu na wielkość kartek, ale przede wszystkim tekstualny charakter rysunków. Przedstawiają bryły świątyń, cerkwie lub kościoły, nie wiadomo, czy istniejące, czy dopiero wyobrażane. Raczej są to zapisy z wyobrażeń, może tylko niektóre są stylizowanymi wersjami budowli istniejących. Brak podpisów utrzymuje nas w niepewności.

    Rysowane świątynie jawią się w przestrzeniach niemal pustych. Poziom horyzontu zasugerowany jest oszczędnie – jedną kreską lub szarością lawowania. Niektóre z nich sprawiają wrażenie zawieszonych w przestrzeni brył, o hierarchicznie skomponowanych częściach. Perspektywiczne przerysowania nie pozwalają rozeznać ich wielkości. To ideogramy świątyń idealnych istniejących w hermetycznym świecie oznaczonym w lewym dolnym rogu monogramem J. N.

przeczytaj rowniez
Źródło: "Architektura-murator" 7/2008
Autor: Tomasz Węcławowicz
Zdjęcia: Jerzy Nowosielski
Data publikacji: 9.06.2011 12:49
do góry
uaktualnij licznik
Miesięcznik architektura
W numerze 04/2017:
  • Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku
  • Aparthotel Lwowska 1 w Krakowie
  • Węzeł przesiadkowy w Solcu Kujawskim
  • Apartamenty LEA 251 w Krakowie
  • więcej
tagi
81.waw.pl apartament apartamentowiec aranżacja wnętrz aranżacje wnętrz architekci architekt architektura architektura Grecji architektura krajobrazu architektura polska architektura sakralna architektura Warszawy architektura wnętrz architektura wnętrza architektura Wrocławia architektura współczesna beton beton architektoniczny biuro biuro architektoniczne biurowiec BoConcept bryła centrum handlowe co zobaczyć Comitor dach dekoracje design dizajn dom dom jednorodzinny drapacz chmur drewno ekologia Euro 2012 film gotyk historia architektury hotel ikea ikona architektury komiks konkurs konkurs architektoniczny kościół Kraków kuchnia lampa loft Londyn małe mieszkanie MAŁY DOM meble Mies van der Rohe minimalizm moda modernizacja modernizm muzeum Muzeum Sztuki Nowoczesnej Newmor Nizio Design International nowoczesna architektura nowoczesne wnętrza nowoczesne wnętrze nowoczesny dom NOWY PROJEKT ZAHA HADID ogród okno ornament pawilon polski design pracownia architektoniczna projekt projekty projekty zahy hadid przestrzeń miejska przestrzeń publiczna recykling rewitalizacja sarp Serwis o architekturze stararchitekt starożytna Grecja Studio Forma 96 STYL NOWOCZESNY styl skandynawski sztuka sztuka współczesna świątynia Tremend trendy urbanistyka wakacje 2013 Warszawa wieżowce Wieżowce Warszawa wieżowiec wnętrza Wrocław współczesna architektura współczesny design wystawa wzornictwo Zaha Hadid ZAHA HADID projekty zrównoważony rozwój życie w architekturze
Żaden utwór zamieszczony w serwisie nie może być powielany i rozpowszechniany lub dalej rozpowszechniany w jakikolwiek sposób (w tym także elektroniczny lub mechaniczny) na jakimkolwiek polu eksploatacji w jakiejkolwiek formie, włącznie z umieszczaniem w Internecie - bez pisemnej zgody TIME S.A. Jakiekolwiek użycie lub wykorzystanie utworów w całości lub w części z naruszeniem prawa tzn. bez zgody TIME S.A. jest zabronione pod groźbą kary i może być ścigane prawnie.