Szwedzi. Ciepło na Północy
Z czym kojarzy się Szwecja? IKEA, styl skandynawski, słodkie śledzie, a może brodaci drwale? Wszystkie te motywy pojawiają się w opowieści Katarzyny Molędy, ale autorka pokazuje znacznie bogatszy obraz kraju. Skandynawistka, dziennikarka, konsul RP w Sztokholmie miała okazję przyjrzeć się życiu Szwedów z różnych perspektyw i skrupulatnie notowała wrażenia z wieloletniego pobytu. W „Szwedach...” wątki płynnie się splatają, obserwacje mieszają się z anegdotami. Otwieram książkę w losowym miejscu: temperatura w szwedzkim domu wynosi w dzień ok. 21 stopni, w nocy 18 – w wyniku badań ustalono, że taka temperatura jest optymalna. Po chwili przechodzimy do przyjmowania gości w skarpetkach, nie budzących wstydu dziurawych rajstop, wyposażenia domu, kosztu wynajmu mieszkania, życiu na wyspach itd. W streszczeniu brzmi to jak drobiazgowe zbieranie szczegółów, w rzeczywistości trudno odłożyć książkę na bok. Chyba po raz pierwszy w życiu z zainteresowaniem czytałem o praniu. Sądzę, że dzielę ten brak zainteresowania z wieloma rodakami, tymczasem dla przeciętnego Szweda pralnia to miejsce bardzo ważne.
Wielkie było rozczarowanie mojego znajomego, który dopiero co zaczął pracę w Szwecji i postanowił zaprosić swoich nowych, i jak mu się wydawało, sympatycznych kolegów na piwo, a ci odmawiali mu jeden po drugim, tłumacząc się naiwnie, że nie mogą przyjść… bo robią pranie. Już nawet nie chodziło mu o to – wyjaśniał mi potem – że nie chcieli przyjść, ale że nie byli w stanie zdobyć się na wymyślenie lepszej wymówki. Uznał, że przyjacielska atmosfera w pracy to tylko pozór, a koledzy wcale go nie lubią. I myślał tak, dopóki sam nie wynajął mieszkania – bez pralki. Jak się okazuje, większość mieszkańców szwedzkich miast nie ma takiego sprzętu, a ubrania czyszczą i suszą we wspólnym pomieszczeniu, rezerwując godziny. Czy takie rozwiązanie mogłoby sprawdzić się w Polsce? Sceptyk powie, że to proszenie się o kłopoty. Kłótnie o zajętą kolejkę, oskarżenia o kradzież rzeczy, pozostawianie zapchanych filtrów to tylko kilka potencjalnych problemów. Zdarzają się i w Szwecji. Jak notuje autorka, tylko w okręgu sztokholmskim co roku notuje się kilkadziesiąt zgłoszeń dotyczących gróźb i bójek w pralniach. Wydaje się, że to niewiele na dwa miliony osób zamieszkujących ten teren. Ze szwedzkiej perspektywy to poważny problem. Spółdzielnie mieszkaniowe próbują więc na różne sposoby ograniczać napięcia. W nowych budynkach pomieszczenia urządza się na parterze, za przeszklonymi ścianami. Niektóre wspólnoty instalują elektroniczne systemy dostępu, inne organizują biblioteczki i kąciki telewizyjne, albo nawet zatrudniają mediatorów. Prozaiczne sprawy pokazują, jak działają Skandynawowie, indywidualiści, a zarazem sprawni organizatorzy.
Pralnie to tylko część sformułowanego jeszcze na początku XX wieku programu reform, obejmującego nową politykę mieszkaniową, a także profesjonalizację prac domowych. Socjaldemokraci chcieli państwowej opieki nad dziećmi, tanich restauracji i podstawowych wygód dla wszystkich. Choć system państwa opiekuńczego jest kosztowny, większość mieszkańców kraju go akceptuje. Badania pokazują nawet, że Szwedzi są gotowi płacić wyższe podatki dla wspólnego – a więc i własnego – dobra. Wśród zalet takiego sposobu życia jest dodatkowy czas wolny przeznaczany na sport, piesze wędrówki, samokształcenie czy udział w opłacanych przez państwo kursach. Katarzyna Molęda barwnie opisuje zajęcia w klubie „Zdrowi i Zapoceni”, zakupy, ludowe święta z surrealistycznym w jej oczach tańcem wokół fallicznego słupa, wszelkie aspekty szwedzkiego życia. Warto przeczytać – ten „egzotyczny” świat jest na wyciągnięcie ręki, brzegi obu krajów dzieli raptem 160 km.
Szwedzi. Ciepło na Północy
Katarzyna Molęda
Wydawnictwo Czarne, Warszawa 2015
Od współczesnej architektury, przez rozrywki, po narodowe wady i zalety. Życie Szwedów
-
Styl skandynawski połączony z lokalną architekturą – jak będzie wyglądać nowa IKEA w Zabrzu?
Popularny sklep z meblami w stylu skandynawskim rozszerza swoją ofertę na kolejne polskie miasta. Tym razem planowana jest budowa sklepu IKEA w Zabrzu. Jednak nowy obiekt to również sklepy odzieżowe, kawiarnie, a na zewnątrz skatepark czy amfiteatr. więcej
-
Growroom - nowy pomysł Ikea na domowy ogród
Pawilon ogrodowy, który możesz postawić w domu, na tarasie lub balkonie, to nowy pomysł Ikei na wsparcie domowych upraw roślin. Sferyczny ogród to specjalnie przygotowana konstrukcja, na której możesz uprawiać ulubione zioła, czy kwiaty. Oczywiście jak to bywa z meblami od Ikea – ten produkt wymaga samodzielnego złożenia. więcej
-
Architektura wnętrz w bieli: Wielkie Rzeczy
Mieszkanie o powierzchni 55 mkw na pierwszym piętrze nowego budynku w Warszawie urządzona została konsekwentnie w bieli więcej
-
Porąb i spal. Ćwiczenia praktyczne
Ćwiczeniówka w stylu skandynawskim: na pierwszy rzut oka to książka-kuriozum, ale coś sprawia, że sięgają po nią tysiące ludzi więcej
- ARCHITEKTURA: Styl skandynawski połączony z lokalną architekturą – jak będzie wyglądać nowa IKEA w Zabrzu?
- LIFESTYLE: Growroom - nowy pomysł Ikea na domowy ogród
- WNĘTRZA: Architektura wnętrz w bieli: Wielkie Rzeczy
- LIFESTYLE: Porąb i spal. Ćwiczenia praktyczne
- DESIGN: Styl skandynawski i polski design. Bałtyk łączy
