Seminarium Świętego Piotra położone nad rozległym ujściem potężnej rzeki Clyde, zaledwie kilkadziesiąt minut drogi od Glasgow, ukryte jest wśród drzew równie zapuszczonego ogrodu. W 2015 roku jego los ma się jednak odmienić – zadanie renowacji powierzono londyńskiej firmie Avanti Architects oraz pracowniom ERZ Landscape Architects i NORD Architecture z Glasgow.
Śmierć modernizmu w architekturze
W 1966 roku architekci Andy MacMillan i Isi Metzstein z firmy Gillespie Kidd & Coia otrzymali zadanie, które miało zapisać ich na kartach architektonicznej historii Wielkiej Brytanii –zaprojektowanie siedziby seminarium św. Piotra w Cardross. Projekt powstał w 1966 roku i szybko został zrealizowany. Potężna bryła z surowego betonu wyrosła wśród lasów posiadłości Kilmahew, tuż obok wiktoriańskiego Kilmahew House (wyburzony po pożarze z 1995 roku) i w pobliżu ruin średniowiecznego zamku, na terenie należącym do archidiecezji Glasgow od 1948 roku.
Jeszcze przed zakończeniem prac budynek został nagrodzony przez prestiżową branżową organizację architektoniczną RIBA (Royal Institute of British Architects), a jednak władze i pracownicy seminarium od początku skarżyli się na niską jakość wykonania. Po tym jak w 1974 roku zawalił się dach jednego z budynków, przyspieszono decyzję o przeniesieniu studentów w inne miejsce. W 1980 szkołę zamknięto, a właściciel zwrócił się o pozwolenie na wyburzenie budynków. Nie dostał go jednak. Między 1983 a ’87 rokiem działał jeszcze w Cardross prowadzony przez kościół ośrodek odwykowy dla osób uzależnionych od narkotyków, lecz i on został przeniesiony do innej lokalizacji, a zamknięte budynki zaczęła powoli pochłaniać przyroda. Pamięć o seminarium zaczęła się zacierać – zdarza się, że o ukrytych wśród lasu budynkach okoliczni mieszkańcy dowiadują się dopiero dziś.
Przez wiele lat kolejne pomysły na zagospodarowanie budynków seminarium w Cardros – a planowano m.in. ośrodek wypoczynkowy i osiedle mieszkalne – pozostawały na papierze. Aż do dziś – dzięki grantowi z Heritage Lottery Fund oraz funduszom z innych źródeł działająca na rzecz kultury organizacja NVA z Glasgow będzie wreszcie mogła przywrócić je do życia.
Drugie życie architektury modernistycznej
Wielu uważa siedzibę seminarium w Cardross za modelowy przykład architektury brutalistycznej i najważniejszy przykład architektonicznego modernizmu na Wyspach. Budynki wpisane zostały na brytyjską listę zabytków i oznaczone najwyższą kategorią A, lecz dziś widnieją także na innej, mniej prestiżowej liście – w spisie budynków zagrożonych zawaleniem. Lecz choć wstęp na teren dawnego seminarium jest wzbroniony, rysunki i napisy na łukowatych sklepieniach i betonowych ścianach pozwalają przypuszczać, że nie wszyscy przestrzegają tego zakazu.
Projekt renowacji zakłada dostosowanie terenu do nowych funkcji. Jak czytamy na stronie internetowej organizacji NVA, powstać ma przestrzeń stwarzająca możliwości dla kreatywnego kolektywnego działania na rzecz rozwoju posiadłości Kilmahew. Projekt musi więc zakładać pewne niedopowiedzenia, które z czasem okoliczni mieszkańcy uzupełniać będą własnymi pomysłami. Nie może też całkowicie przekreślać tego, co działo się z tym miejscem przez ostatnie dwadzieścia pięć lat, dlatego zachowane zostaną także niektóre graffiti.
Plany obejmują również renowację ogrodzonego murem wiktoriańskiego warzywnego ogrodu, który ma zostać udostępniony okolicznej społeczności, a także oczyszczenie okolicznego lasu i ponowne wytyczenie ścieżek.
Okolice Glasgow, tak jak i samo miasto, obfitują w opuszczone budynki, które dopiero czekają na lepsze czasy. To doskonałe miejsce dla miłośników zapomnianych przestrzeni: dawno zamknięte szkoły, wiadukty prowadzące donikąd, wiktoriańskie opuszczone kamienice. Nie wszystkie z nich doczekają się takiego zainteresowania, jakie wzbudza seminarium w Cardross, które już niedługo zniknie z mapy najciekawszych zapomnianych miejsc Szkocji.
-
Czarnobyl. Jak teraz wygląda Czarnobyl i Prypeć. Zobaczcie najpopularnijesze opuszczone miejsca na ziemi. Relacja z obozu naukowego w Strefie Zamkniętej. Galeria zdjęć
Czarnobyl i Prypeć jak wyglądają teraz to najpopulrniejsze na świecie opuszczone miejsce. Zobaczcie fotoreportaż z obozu naukowego studentów z Politechniki Śląskiej w Czarnobylu (lipiec 2013). Galeria zdjęć. więcej
-
Co zobaczyć w Austrii? „Wiedeń 1900” – modernizm na wystawie Muzeum Sztuki Użytkowej w Austrii
Modernistyczna epoka, która we współczesnej architekturze zyskała nazwę „Wiednia 1900”, długo była legendą. Niezwykła wieloaspektowość prac rzemieślników, artystów i projektantów tego okresu stała się tematem wystawy w Muzeum Sztuki Użytkowej. więcej
-
Współczesna architektura Katowic, czyli Rajza po Kato
Rajza po Kato to spotkania z twórcami współczesnej architektury Katowic i Śląska, wystawa fotografii Nicolasa Grospierre’a, dyskusje i warsztaty. Początek już w sierpniu 2014 więcej
-
Co warto zobaczyć w Paryżu? Last minute dla spóźnialskich na wakacje 2014! Czyli plan zwiedzania najważniejszej architektury Paryża
Stolica Francji słynie z wielu atrakcji - pokazuje to każdy przewodnik po Paryżu. To miasto oferuje z pewnością dużo więcej niż zabytki i architekturę współczesną. Bywa jednak, że wycieczka zdarza się tak nieoczekiwanie, że nie ma czasu na przygotowanie szczegółowego planu zwiedzania. Dlatego mamy dla Was przewodnik Last Minute – czyli Paryż w pigułce dla spóźnialskich więcej
- OPUSZCZONE MIEJSCA: Czarnobyl. Jak teraz wygląda Czarnobyl i Prypeć. Zobaczcie najpopularnijesze opuszczone miejsca na ziemi. Relacja z obozu naukowego w Strefie Zamkniętej. Galeria zdjęć
- DESIGN: Co zobaczyć w Austrii? „Wiedeń 1900” – modernizm na wystawie Muzeum Sztuki Użytkowej w Austrii
- LIFESTYLE: Współczesna architektura Katowic, czyli Rajza po Kato
- TOP 10 ARCHIRAMY: Co warto zobaczyć w Paryżu? Last minute dla spóźnialskich na wakacje 2014! Czyli plan zwiedzania najważniejszej architektury Paryża
- ARCHITEKTURA: Villa Onyx na Saskiej Kępie. Współczesna architektura jak modernizm?
